Organizacje pozarządowe mają obowiązek zatwierdzenia sprawozdania finansowego i wysłania go do urzędu skarbowego. Czy wszystkie? Co np. z NGO, które zawiązały się pod sam koniec roku i nie zdążyły zdziałać zbyt wiele? To nieliczna grupa, która ma wybór – wyjaśnia ekspertka serwisu poradnik.ngo.pl.
UWAGA
Ten materiał może dotyczyć zasad sprawozdawania się w latach ubiegłych.
PYTANIE DO SERWISU PORADNIK.NGO.PL
Nasza organizacja rozpoczęła działalność 27 listopada 2017 roku. W związku z tym do końca grudnia nie prowadziliśmy zbyt wielu działań. Zastanawiamy się, czy wobec tego musimy składać sprawozdanie finansowe za tak krótki okres?
DORADCZYNI SERWISU PORADNIK.NGO.PL WYJAŚNIA
Obowiązki dotyczące sprawozdań finansowych – generalna zasada
Większość organizacji pozarządowych (czyli te, które przyjęły, że rok obrotowy jest równy kalendarzowemu) MUSI sporządzić sprawozdanie finansowe (potocznie nazywane bilansem) za rok 2017 do końca marca 2018 roku, następnie przyjąć (zatwierdzić) to sprawozdanie, na koniec złożyć je do urzędu skarbowego, a w przypadku części organizacji pozarządowych – także do innych instytucji.
Ostateczne terminy na złożenie sprawozdania finansowego to:
- 10 lipca na wysłanie sprawozdania do urzędu skarbowego,
- 15 lipca, a w 2018 roku wyjątkowo 16 lipca (bo 15 wypada w niedzielę), na złożenie (elektronicznie) sprawozdania do KRS przez organizacje prowadzące działalność gospodarczą, oraz
- 15 lipca, a w 2018 roku wyjątkowo 16 lipca (bo 15 wypada w niedzielę), na umieszczenie sprawozdania w bazie sprawozdań OPP przez organizacje pożytku publicznego.
Zobacz: wszystkie ważne dla NGO terminy sprawozdawcze w 2018 roku
Obowiązek składania sprawozdań finansowych dotyczy wszystkich zarejestrowanych stowarzyszeń i fundacji – nawet jeśli są bardzo małe, opierają się na pracy wolontariuszy i nie zatrudniają żadnych pracowników, nie mają żadnych przychodów – finansowych czy rzeczowych – i nie ponoszą też żadnych kosztów (czyli nie mają tzw. obrotów). Nawet w takiej sytuacji sporządza się bilans, rachunek zysków i strat i informację dodatkową (czyli wszystkie trzy części sprawozdania finansowego), wykazując w większości lub we wszystkich pozycjach kwoty zerowe.
WYJĄTEK Z obowiązku sporządzania sprawozdania finansowego zwolnione są organizacje, które stosują uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów.
Nowo zarejestrowane organizacje pozarządowe
Nowe organizacje pozarządowe, które zarejestrowały się w drugiej połowie poprzedniego roku (tj. po 1 lipca 2017 włącznie), mają dwie możliwości:
- Mogą sporządzić sprawozdanie finansowe za dłuższy niż rok okres sprawozdawczy, łącząc rok obrotowy 2017 z 2018. Konkretnie polega to na połączeniu zapisów ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowego za okres drugiej połowy roku, w którym zostały zarejestrowane, z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W rezultacie organizacje te mogą złożyć w 2019 roku sprawozdanie finansowe za część roku 2017 plus za cały rok 2018. Tak więc w samym 2018 r. sprawozdania nie robią i nie składają go do urzędu.
- Mogą sporządzić sprawozdanie finansowe za pierwszy, krótki okres swej działalności. Czyli jeśli np. powstały w listopadzie 2017 r., to zrobią sprawozdanie za okres listopad 2017 – grudzień 2017. Takie sprawozdanie składają do urzędu skarbowego jeszcze w 2018 r. (inaczej niż w p. 1).
Które rozwiązanie organizacja przyjmie, zależy tylko od jej decyzji
Wybór musi zostać zapisany w polityce rachunkowości, w której wskazujemy początek i koniec pierwszego okresu sprawozdawczego. Jeśli organizacja w statucie nie określiła okresu sprawozdawczego innego niż kalendarzowy, to pierwszy okres sprawozdawczy rozpoczyna się w momencie zarejestrowania organizacji w Krajowym Rejestrze Sądowym (czy w ewidencjach starosty, jak jest w przypadku stowarzyszeń zwykłych czy klubów sportowych), a kończy się albo 31 grudnia pierwszego roku kalendarzowego, albo 31 grudnia kolejnego roku.
ODPOWIADAJĄC NA PYTANIE
Organizacja, która powstała w drugiej połowie 2017 roku ma zatem możliwość przeniesienia obowiązku złożenia sprawozdawania za rok 2017 na rok następny (z roku 2018 na 2019). Może też sprawozdać się z tego krótkiego okresu działania (listopad 2017 – grudzień 2017) już w 2018 roku.
Pierwsza możliwość
Organizacja może przenieść obowiązek złożenia sprawozdania za rok 2017, czyli może złożyć w 2019 roku sprawozdanie za okres od listopada 2017 roku do końca grudnia 2017 plus za cały rok 2018.
Jeśli organizacja chce skorzystać z tej możliwości, REKOMENDUJEMY, aby w takiej sytuacji złożyła pisemne oświadczenie do swojego urzędu skarbowego (tj. właściwego ze względu na siedzibę) o podjętej przez nią decyzji, powołując się na przepisy, które dają jej takie prawo (podstawa prawna znajduje się na końcu tekstu). Przepisy nie narzucają takiego obowiązku, jednak warto poinformować o swojej decyzji urząd skarbowy, aby zapobiec ewentualnym zapytaniom urzędu w tej sprawie.
Druga możliwość
Organizacja sporządza sprawozdanie finansowe z działalności w 2017 roku według zasad obowiązujących inne organizacje (większość organizacji) i składa je do urzędu skarbowego najpóźniej do 10 lipca 2018 r. Nie ma tu znaczenia, czy rzeczywiście przez ten krótki okres (listopad-grudzień 2017) zdążyła podjąć jakieś działania i czy miały miejsce jakiekolwiek przepływy finansowe.
Dlaczego warto jednak sporządzić sprawozdanie (wybrać drugą możliwość) Chociaż prawo pozwala nowym organizacjom przesunąć termin złożenia sprawozdania, w praktyce lepiej jest, aby organizacja sporządziła i wysłała do urzędu skarbowego sprawozdanie z pierwszego, krótkiego okresu działalności. Dlaczego? Po pierwsze jest to dobre ćwiczenie dla nowo powstałej organizacji – pozwala zastanowić się nad kondycją finansów NGO i zderzyć z bardzo ważnym obowiązkiem. Po drugie jest to też działanie mile widziane przez potencjalnych darczyńców, sponsorów, grantodawców, a także odbiorców działań organizacji.
Określenie przez organizację pozarządową okresu sprawozdawczego do sprawozdania finansowego jest ważne także dla sporządzanej przez nią deklaracji podatkowej CIT-8. Deklaracja CIT-8 musi być sporządzona za taki sam okres, jak sprawdzanie finansowe. Nie można CIT-8 sporządzić za okres krótszy (część 2017 roku), a sprawozdania za okres dłuższy (część 2017 roku połączona z 2018) – spełniając oba obowiązki musimy wziąć pod uwagę taki sam czas (ten sam okres).
Zobacz też
Kto zatwierdza sprawozdanie finansowe
Podstawa prawna
- ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 z późn. zm.)
art. 3. ust. 1. pkt 9
[Ilekroć w ustawie jest mowa o] roku obrotowym - rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy;
- ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 z późn. zm.)
art. 8. ust. 2a
W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność.