Menu Na skróty
Według danych z badań sektora pozarządowego tylko 19% organizacji zatrudnia pracowników na umowę o pracę. Kiedy taką umowę trzeba podpisać, nawet jeśli stowarzyszenie czy fundacja wolałyby zatrudnić na umowę zlecenie? Czym grozi podpisanie nie tej co trzeba umowy?
Rozwinięcie
Jesteśmy średnią fundacją z Bielan. Działamy od 5 lat, organizując różne spotkania dotyczące profilaktyki zdrowia. Pod koniec zeszłego roku udało nam się pozyskać duży grant na stałą, systematyczną działalność. W budżecie przewidzieliśmy środki na zatrudnienie ludzi: specjalistów/tek i koordynatora/rki projektu. Pierwszy raz będziemy zatrudniać koordynatora/rkę, boimy się umów o pracę i chcielibyśmy zatrudnić kogoś na umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Czy możemy tak zrobić? Czy jest coś, na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę?
Umowa na koordynację projektu może być umową o pracę lub umową cywilnoprawną (umową zlecenie). Ponieważ koordynacja projektu nie wiąże się z tworzeniem materialnego dzieła, nie może być umową o umowie o dzieło.
Kiedy podpisuje się umowę o pracę? Wtedy, gdy pracownik:
- ma określone zadania,
- wie komu podlega – kto jest jego przełożonym, kto będzie nadzorował jego pracę,
- ma określone miejsce, gdzie wykonywać będzie dane zadanie,
- ma określone, w jakim czasie ma wykonywać dane zadanie,
– jeśli wszystkie te czynniki występują łącznie, to organizacja ma obowiązek podpisać z taką osobą umowę o pracę. Jeśli zachodzą tylko niektóre z wyżej wymienionych czynników – możemy podpisać umowę cywilnoprawną (umowę zlecenie).
Co się stanie jeśli organizacja popełni błąd i podpisze umowę zlecenie, wtedy kiedy powinna podpisać umowę o pracę? Niestety, taka pomyłka może okazać kosztowna. Sądy pracy są bardzo restrykcyjne w tym zakresie i sprawy o ustalenie stosunku pracy bardzo często rozstrzygają na korzyść pracownika.
Dla organizacji może to oznaczać konieczność:
- wypłaty zaległych świadczeń np. składek ZUS za cały okres, przez który pracownik pracował
- udzielenie zaległego urlopu
- zachowanie okresu wypowiedzenia
- korygowania całej dokumentacji – zarówno tej, która jest w organizacji, jak i wszystkich deklaracji wysyłanych do ZUS i do US – związanej z zatrudnieniem danej osoby.
- ewentualnie odszkodowanie (jeśli osoba zatrudniona o nie wystąpi).
Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy. Może ona kontrolować każdą organizację pozarządową, która zatrudnia (niezależnie od rodzaju umów) pracowników. Najczęściej kontrole odbywają się po tym, jak ktoś złoży skargę na daną fundację lub stowarzyszenie. Kontrolerzy sprawdzają nie tylko dokumentację, ale również przeprowadzają wywiady z osobami zarządzającymi i pracownikami, aby ustalić stan faktyczny i to jaki rodzaj umowy powinien być zawarty.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Art. 22.
§ 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
§ 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
§ 12. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.
Art. 18.
§ 1. Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.
