Poradnik - ngo.pl

Stowarzyszenie X korzysta z płatnych usług Google`a i Facebooka. Czy w związku z tym powstają jakieś zobowiązania podatkowe? Czy wystarczy ogólny certyfikat rezydencji podatkowej Facebooka z siedzibą w Irlandii, który można pobrać z internetu? Czy organizacja pozarządowa, która nie wiedziała o tym, że ma jakieś zobowiązania w związku z kupowaniem reklam na Facebooku, może być ukarana? 

! Odpowiadając na to pytanie, na wstępie należy zauważyć, że zarówno Facebook, jak i Google, są podmiotami, które nie posiadają w Polsce siedziby i jak rozumiemy również miejsca prowadzenia działalności (w myśl przepisów o podatku dochodowym – nie posiadają w Polsce rezydencji podatkowej). Zatem, należy traktować je jak podmioty zagraniczne, również w kontekście obowiązków podatkowych, w tym ewentualnych obowiązków związanych z nabywaniem od tych firm usług reklamowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: Ustawa CIT) w art. 3 ust. 2 stanowi, że podatnicy, którzy nie mają w Polsce siedziby (dalej: Podmioty zagraniczne), podlegają w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów, które osiągają w Polsce. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski, uważa się w szczególności dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych (w tym także: stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych), przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Tym samym, świadczenie przez Podmiot zagraniczny (jak Facebook czy Google) usług reklamowych na rzecz polskiego podmiotu, jakim jest stowarzyszenie czy fundacja, zgodnie z Ustawą CIT, powoduje powstanie dochodu w Polsce po stronie Facebooka czy Google`a. Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy CIT wskazuje, że podatek dochodowy z tytułu uzyskanych przez Podmioty zagraniczne świadczeń w postaci usług reklamowych wynosi 20% przychodów.

Niezwykle istotne jest to, że na podstawie art. 26 Ustawy CIT, podmiotem zobowiązanym do obliczenia, pobrania i wpłacenia do właściwego urzędu skarbowego podatku jest podmiot, który wypłaca należność – czyli płatnik: w omawianej sytuacji jest to stowarzyszenie nabywające usługi reklamowe.

Pobranie podatku oznacza potrącenie podatku z wypłacanego wynagrodzenia, czyli świadczenie przekazywane na rzecz Facebooka czy Google`a powinno być pomniejszone przez płatnika (tu: stowarzyszenie) o kwotę podatku należnego w Polsce. Co prawda, niektóre umowy przewidują, że świadczenie takie jest „należne bez dokonywania żadnych potrąceń”. Nie oznacza to oczywiście, że podatek nie jest w Polsce należny – a jedynie tyle, że płatnik powinien potraktować kwotę wskazaną w umowie z usługodawcą jako należną mu kwotę netto, a w konsekwencji dokonać tzw. ubruttowienia tej kwoty dla celów obliczenia i pobrania oraz wpłacenia podatku – w taki sposób, aby już po potrąceniu podatku usługodawca otrzymał należną mu kwotę netto. W praktyce więc, w takiej sytuacji, koszt usługi reklamowej będzie dla polskiego usługobiorcy odpowiednio wyższy niż kwota wskazana w umowie zawartej z Podmiotem zagranicznym.

Co do zasady podatek potrącany jest w kwocie odpowiadającym 20% wynagrodzenia należnego Podmiotowi zagranicznemu z tytułu zakupionej usługi.

Należy jednak podkreślić, że wskazane przepisy stosuje się z uwzględnieniem międzynarodowych umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że jeżeli Podmiot zagraniczny będący podatnikiem (tutaj: Facebook lub Google) przedstawi polskiemu nabywcy usług (stowarzyszeniu) ważny certyfikat rezydencji podatkowej, potwierdzający, że Podmiot zagraniczny posiada swoją rezydencję podatkową w innym niż Polska państwie, wówczas zastosowanie znajdą przepisy odpowiedniej umowy międzynarodowej dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy państwem rezydencji Podmiotu zagranicznego i Polską, zamiast polskiej Ustawy CIT. Wiele z tych umów przewiduje, że w opisanej sytuacji podatek nie musi być pobierany.

Jednakże, jak zostało wskazane, warunkiem zastosowania odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ewentualnej eliminacji zapłaty podatku w Polsce jest posiadanie ważnego certyfikatu rezydencji podatnika.

Forma certyfikatu rezydencji nie została określona przepisami prawa. Jednak biorąc pod uwagę praktykę organów podatkowych, aby móc zastosować odpowiednią umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, podmiot zobowiązany do poboru podatku powinien posiadać oryginał certyfikatu rezydencji Podmiotu zagranicznego. Polskie organy podatkowe dopuszczają również formę kopii poświadczonej przez organ do tego upoważniony, a także formę elektroniczną, jednak pod warunkiem, że taka forma w państwie rezydencji podatnika jest równoważna formie papierowej. Zatem, jeżeli organy podatkowe w państwie rezydencji podatnika wydają certyfikaty w formie elektronicznej, która ma taką samą moc prawną, jak forma papierowa (bądź ją zastępuje), wówczas certyfikat w formie elektronicznej jest respektowany przez polskie urzędy skarbowe.

Podsumowując, płatnik (tu: stowarzyszenie) powinien posiadać certyfikat rezydencji w formie:

• oryginału; lub
• poświadczonej kopii posiadającej walor dokumentu urzędowego; lub
• jeżeli w danym państwie możliwe jest uzyskanie certyfikatu rezydencji wyłącznie w wersji elektronicznej, bądź wersja elektroniczna jest równoważna wersji papierowej, możliwe jest zastosowanie preferencji podatkowej w oparciu o certyfikat w takiej właśnie formie.

Istotne jest również, że na płatniku (w omawianej sytuacji jest to stowarzyszenie, które zakupiło usługi od Podmiotów zagranicznych) ciążą określone OBOWIĄZKI INFORMACYJNE w postaci składania informacji do urzędu skarbowego o kwotach przychodu uzyskanego przez Podmiot zagraniczny. Obowiązki te występują również w przypadku, gdy płatnik nie musi pobierać podatku na podstawie zastosowania właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Informacje na odpowiednim formularzu (IFT-2/2R) należy przekazać podatnikowi, a także urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano wypłaty wynagrodzenia za usługi reklamowe. Na pisemny wniosek podatnika, w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku, płatnik jest obowiązany do sporządzenia i przesłania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informacji. Informację sporządza się również, gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawy nie zostanie pobrany podatek.

Pobór podatku przez płatnika jest istotny ze względu na odpowiedzialność płatnika za pobranie takiego podatku. Zgodnie bowiem z art. 8 ordynacji podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Co bardzo istotne, na podstawie art. 30 ordynacji podatkowej, płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a niewpłacony. Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem. Wyłączenie odpowiedzialności płatnika może nastąpić tylko, jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika.

Kupowanie usług od podmiotów zagranicznych, np. reklam w Google`u czy Facebooku wiąże się ponadto z podatkiem VAT.

Przy okazji warto przypomnieć, że organizacje pozarządowe, prowadzące sprzedaż (bez względu na to, czy jest to działalność odpłatna pożytku publicznego czy działalność gospodarcza) są podatnikami VAT – zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: Ustawy o VAT). Podatnik taki dokonuje rozliczenia podatku VAT w Polsce.

Czy od podatku VAT przysługują jakieś zwolnienia? Zgodnie z art. 113 zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zwolnienie to dotyczy zarówno NGO, jak i innych podmiotów wymienionych w art. 15 Ustawy o VAT.

Art. 15 Ustawy VAT definiuje, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 17 Ustawy VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (w tym tekście nazywamy go podmiotem zagranicznym),
2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium Polski i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania (w tym tekście to stowarzyszenie, które kupuje reklamy na Facebooku).

Z art. 17 Ustawy o VAT wynika zatem, że w omawianej sytuacji stowarzyszenie, które nabywa usługi od podmiotów zagranicznych ma obowiązek rozliczenia podatku VAT.

Co to oznacza w praktyce? Podatnicy podatku VAT, którzy dokonują sprzedaży towarów lub usług (tzw. czynni podatnicy VAT) są obowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne (tzw. VAT-R). Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113, mogą (ale nie muszą) złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Rozważając konsekwencje, jakie mogą mieć miejsce na skutek naruszenia wskazanych obowiązków podatkowych, na wstępie należy zauważyć, że jak zostało wyjaśnione powyżej, na podstawie ordynacji podatkowej, podmiot, na którym ciążą obowiązki płatnika odpowiada materialnie za niewłaściwe wykonanie takich obowiązków.

Jednakże, rozpatrując wskazane zagadnienie należy przede wszystkim wziąć pod uwagę kwestię odpowiedzialności karno-skarbowej osób odpowiadających za prowadzenie spraw gospodarczych stowarzyszenia.

Zgodnie z art. 78, 79, 80 Kodeksu karnego skarbowego, płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej, podlega karze grzywny albo karze pozbawienia wolności do lat 2. Ponadto, płatnik, który nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgłasza właściwemu miejscowo organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Tej samej karze podlega płatnik, który nie składa w terminie deklaracji. Dodatkowo, kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej podlega karze grzywny.

Natomiast w przypadku niedopełnienia obowiązków związanych z podatkiem VAT, zastosowanie znajdzie art. 54 i 57 Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z tymi przepisami, podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Ponadto, podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Zastosowanie przepisów karnych można ograniczyć przez złożenie tzw. czynnego żalu, jednakże, aby taki dokument wywoływał pożądane skutki prawne muszą zostać spełnione odpowiednie warunki. Zawiadomienie musi być złożone w czasie, kiedy organ ścigania nie miał jeszcze wiedzy o popełnionym przestępstwie, a sprawca przestępstwa ujawnił istotne okoliczności popełnienia przestępstwa i dokonał ciążących na nim obowiązków poprzez uiszczenie niezapłaconego podatku.

W chwili obecnej ciężko jest stwierdzić, jaki jest stopień zainteresowania organów podatkowych brakiem pobrania podatku przez stowarzyszenia i inne podobne organizacje. Zasadniczo zapewne rozważane są dosyć niskie kwoty, tym samym, nie powinny one powodować wszczynania postępowań przez organy. Niemniej jednak brak poboru podatku, czy też niedopełnienie formalności związanych z podatkiem VAT stanowi naruszenie prawa i nie można wykluczyć, że organy podatkowe zainteresują się tym problemem.

Pr!ogram Centrum Pro Bono jest realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych od 2007 roku. Inicjatywa Centrum Pro Bono zaspokaja rosnącą potrzebę pomocy prawnej pro bono na rzecz organizacji III sektora. Głównym obszarem działalności Centrum Pro Bono jest pośredniczenie pomiędzy organizacjami pozarządowymi poszukującymi wsparcia prawnego, a prawnikami, chętnymi do świadczenia pomocy prawnej pro bono. Dodatkowo, ścisła współpraca z kancelariami prawnymi i najlepszymi ekspertami w swoich dziedzinach pozwala nam podejmować wyzwania w postaci różnych projektów edukacyjnych i szkoleniowych skierowanych do organizacji non-profit. Obecnie z Centrum Pro Bono współpracuje 30 kancelarii z całej Polski.

Więcej informacji: http://www.centrumprobono.pl/

Hogan Lovells to kancelaria prawna o globalnym zasięgu oferująca kompleksowe usługi doradztwa prawnego oraz podatkowego w ponad 50 biurach zlokalizowanych w Europie, Ameryce Północnej i Południowej, Afryce, Azji, na Bliskim Wschodzie oraz w Australii.

Hogan Lovells jest jedną z największych kancelarii prawnych w Polsce. Od wielu lat jesteśmy regularnie klasyfikowani w ścisłej czołówce krajowych, jak również międzynarodowych renomowanych rankingów kancelarii prawnych, przygotowywanych przez dziennik Rzeczpospolita, Legal 500 EMEA, Chambers & Partners (Europe oraz Global), IFLR1000 i WTR 1000. Dodatkowo w 2016 roku otrzymaliśmy tytuł „Kancelarii Pro Bono” Rankingu Kancelarii Prawniczych Rzeczpospolita.

Hogan Lovells „firma" odnosi się do międzynarodowej praktyki prawniczej prowadzonej przez Hogan Lovells International LLP, Hogan Lovells US LLP oraz podmiotów z nimi powiązanych.

W celu uzyskania dodatkowych informacji o Hogan Lovells, odwiedź stronę www.hoganlovells.com.

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.