Informacja dodatkowa to nie „dodatek” do sprawozdania finansowego, lecz jego integralna część. Ta najbardziej czytelna, zrozumiała dla laika. Nawet jeśli majątek organizacji to składki członkowskie i niewielkie darowizny – w sprawozdaniu finansowym musi znaleźć się informacja dodatkowa.
Wstęp
Jesteśmy stowarzyszeniem powstałym na początku ubiegłego roku i tak naprawdę dopiero się rozkręcamy. Wydatki były niewielkie (rachunek bankowy i materiały na nasze zajęcia). Pieniądze na nie mieliśmy z naszych składek, plus darowizna (1000 zł). Nie mamy działalności gospodarczej Nasza księgowa zrobiła bilans i rachunek wyników za ubiegły rok. Jest jeszcze informacja dodatkowa, ale zastanawiam się, czy w naszej sytuacji jest ona potrzebna?
Informacja dodatkowa jest trzecią częścią sprawozdania finansowego. Dwie pierwsze to bilans oraz rachunek wyników (lub w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, rachunek zysków i strat). Jest to część najbardziej czytelna dla laików. Bywa nazywana potocznie „opisówką”, ponieważ właśnie w informacji dodatkowej opisuje się, skąd się wzięły i co oznaczają liczby z poszczególnych rubryk bilansu i rachunku wyników. Dodatkowo umieszczane są tam także inne ważne informacje obrazujące stan finansów stowarzyszenia czy fundacji.
Organizacje nieprowadzące działalności gospodarczej w informacji dodatkowej powinny zmieścić:
1. objaśnienia stosowanych metod wyceny aktywów i pasywów oraz przyczyn ewentualnych ich zmian w stosunku do roku poprzedniego;
2. uzupełniające dane o aktywach i pasywach, w tym dodatkowe dane o poszczególnych pozycjach bilansu np. opis posiadanych środków trwałych z informacją o ich wartości początkowej i kwocie amortyzacji, wykaz ilości środków pieniężnych w kasie i banku, rodzajach lokat, czy też informacje o zobowiązaniach organizacji i terminach ich spłaty;
Te dwa pierwsze punkty dotyczą wyjaśnień rubryk z bilansu.
Przykład 1.
W bilansie, w rzeczowych aktywach trwałych wpisana jest kwota 8 341,01zł. Sama liczba nie mówi o tym, co to konkretnie jest. Wyjaśnienia są zawarte w informacji dodatkowej, w części I. Metody wyceny aktywów i pasywów.
I_. Metody wyceny aktywów i pasywów_
W 2010 roku Stowarzyszenie nie posiadało żadnych środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja dotyczy jedynie adaptacji lokalu dla potrzeb statutowych Stowarzyszenia.
Wartość tej inwestycji to 9.442,67 zł – wg ceny materiałów i usług.
Przykład 2.
W aktywach obrotowych, w rubryce: zapasy rzeczowych aktywów obrotowych wpisana jest kwota 3015,70 zł. Czytając informację dodatkową w części II. Uzupełniające dane o aktywach i pasywach, można się dowiedzieć, że tymi zapasami są książki.
II. Uzupełniające dane o aktywach i pasywach
Aktywa
1) …
2) zapasy – książki wydawnictwa Prószyński.
3. informacje o „strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł, w tym przychodów określonych statutem”. Tu umieszcza się opis działalności organizacji od strony finansowej, np. w podziale na programy, projekty lub typy działań ze wskazaniem źródeł ich finansowania oraz przypisanych im kwot;
4. informacje o „strukturze kosztów stanowiących świadczenia pieniężne i niepieniężne określone statutem oraz o strukturze kosztów administracyjnych”. W tym punkcie opisuje się to, ile kosztowały poszczególne programy, projekty, typy działań;
Punkt 3 i 4 związane są z wyjaśnieniami rubryk w rachunku wyników (rachunku zysków i strat). To z tej części informacji dodatkowej można dowiedzieć się, co organizacja robiła w poprzednim roku. Skąd miała pieniądze na działania (przychody) i na co je wydała (koszty).
Przykład 3.
W rachunku wyników wpisana jest całkowita kwota przychodów z działalności statutowej. Wyjaśnienie, czy to dotacje, darowizny, zbiórki publiczne, jest w informacji dodatkowej, w części III. Struktura zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł.
III. Struktura zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł
Przychody z działalności statutowej
W tym:
a. Urząd Gminy Michałowice (dotacje) w tym:
Warsztaty twórcze dla dzieci
Otwarte Ogrody
b. …
c. …
Przykład 4.
W rachunku wyników wpisana jest całkowita kwota kosztów statutowych. Wyśnienie, jakich działań dotyczyły, znajduje się w informacji dodatkowej, w części IV. Struktura kosztów.
IV. Struktura kosztów
1) Koszty działalności statutowej
w tym:
Warsztaty twórcze dla dzieci (artystyczne, fotograficzne)
Otwarte Ogrody
…
…
5. dane o tym, w jaki sposób został wypracowany dodatni wynik finansowy (zysk), przeznaczany na fundusz statutowy oraz dane w jaki sposób pieniądze te będą wykorzystywane;
6. dane dotyczące udzielonych gwarancji, poręczeń i innych zobowiązań, związanych z działalnością statutową;
7. informacje o tendencjach zmian w przychodach i kosztach oraz składnikach majątku i źródłach ich finansowania.
Trzy ostatnie punkty informacji dodatkowej zawierają wyjaśnienia uzupełniające obraz finansów organizacji. Nawet jeśli organizacja np. nie udzielała gwarancji, poręczeń to warto taki punkt umieścić i wpisać – nie dotyczy.
Odpowiedź na pytanie czytelniczki brzmi zatem: tak, stowarzyszenie powinno sporządzić informację dodatkową, nawet jeśli będzie ona zawierała tylko informacje uzupełniające o przychodach (składki członkowskie + darowizna) oraz kosztach zrealizowanych działań (koszty statutowe – materiały na zajęcia; koszty administracyjne – opłata za prowadzenie rachunku bankowego).
(Przykłady na podstawie sprawozdania finansowego Stowarzyszenia K40 z 2010 r.)
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej z dnia 15 listopada 2001 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 1539)
Par. 3 ust. 2
Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 1 składa się z:
1) bilansu,
2) rachunku wyników,
3) informacji dodatkowej.
Par. 6
Informacja dodatkowa powinna zawierać nieobjęte bilansem oraz rachunkiem wyników informacje i wyjaśnienia niezbędne do oceny gospodarki finansowej jednostki, a w szczególności:
1) objaśnienia stosowanych metod aktywów i pasywów oraz przyczyn ewentualnych ich zmian w stosunku do roku poprzedniego
2) uzupełniające dane o aktywach i pasywach
3) informacje o strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł, w tym przychodów określonych statutem
4) informacje o strukturze kosztów stanowiących świadczenia pieniężne i niepieniężne określone statutem oraz o strukturze kosztów administracyjnych
5) dane o źródłach zwiększenia i sposobie wykorzystania funduszu statutowego,
6) dane dotyczące udzielonych gwarancji, poręczeń i innych zobowiązań związanych z działalnością statutową,
7) informacje o tendencjach zmian w przychodach i kosztach oraz o składnikach majątku i źródłach ich finansowania.