Pytamy pełnomocników: Jak realizować zadanie publiczne wspólnie z Gminnym Centrum Kultury?
Czy organizacja, realizująca zadanie publiczne zlecone przez gminę, może do części zadania zaplanować jako partnera Gminne Centrum Kultury? Wiceprezydent Gdyni ds. innowacji, odpowiadający także za współpracę z organizacjami pozarządowymi, Michał Guć wyjaśnia: jedynie na podstawie porozumienia i bez transferów finansowych.
Pytanie organizacji pozarządowej:
Czy stowarzyszenie, realizujące zadanie publiczne zlecone na podstawie konkursu ogłoszonego przez gminę, może do realizacji części zadania zaplanować jako partnera Gminne Centrum Kultury? Usłyszałam od przedstawiciela gminy, że ta instytucja nie może być partnerem, ponieważ jest podległa gminie. Gmina też nie może pomagać w realizacji zadania zleconego przez siebie.
Wiceprezydent Gdyni ds. innowacji, odpowiadający także za współpracę z organizacjami pozarządowymi, Michał Guć wyjaśnia:
Pytanie nie jest do końca precyzyjne, dlatego należy rozważyć kilka scenariuszy.
Oferta wspólna – niemożliwa
Pierwszy rozważany scenariusz dotyczy sytuacji, w której intencją jest złożenie oferty wspólnej przez organizację pozarządową i Gminne Centrum Kultury. Taki scenariusz jest wykluczony na mocy zapisów art. 14, ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Przepis ten wyraźnie wskazuje, że możliwość składania wspólnej oferty jest ograniczona do dwóch lub więcej organizacji pozarządowych lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3.
Także ust. 3-5 przywołanego artykułu oraz art. 16, ust. 6 jednoznacznie wskazują, że oferta wspólna może dotyczyć wyłącznie wspólnego działania organizacji, co oznacza, że inne podmioty są z takiej możliwości wykluczone.
Gminne Centrum Kultury jest najprawdopodobniej samorządową instytucją kultury, działającą w oparciu o przepisy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, więc nie mieści się w katalogu podmiotów uprawnionych do złożenia oferty wspólnej.
Przekazywanie środków za pośrednictwem organizacji pozarządowej – niemożliwe
Kolejną możliwością, którą należy przeanalizować jest skorzystanie z zapisów art. 16 ust 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, który przewiduje, że jeśli w ofercie (część IV, pkt 7 lub 8 wzorów ofert będących załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 sierpnia 2016 r. w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań) organizacja wskaże podmiot, wykonujący określoną część zadania i organ udzielający dotacji wyrazi na to zgodę, zapisując to w §4 umowy, to jest możliwe wykonanie części zadań przez taki podmiot.
Ponieważ podmiotem tym miałaby być samorządowa instytucja kultury, następuje tu zbieg dwóch okoliczności. Jednostka samorządu terytorialnego udziela dotacji organizacji pozarządowej, która chce, aby część tej dotacji trafiła do samorządowej instytucji kultury, dla której ten sam samorząd jest organizatorem. Oznaczałoby to, że samorząd (zlecający zadanie organizacji, a jednocześnie organizator jednostki kultury) przekazuje środki w formie dotacji „swojemu” podmiotowi za pośrednictwem organizacji pozarządowej.
Scenariusz taki wydaje się być sprzeczny z art. 28, ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, który zakłada, że organizator przekazuje instytucji kultury środki finansowe w formie dotacji:
- podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów;
- celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
- celowej na realizację wskazanych zadań i programów.
Jak widać ustawodawca stworzył zamknięty katalog sposobów, w jaki organizator może przekazać dotację. Scenariusz przekazywania środków za pośrednictwem organizacji pozarządowej w tym katalogu się nie mieści. Stąd w mojej ocenie wpisywanie Gminnego Centrum Kultury jako realizatora części zadania niesie za sobą ryzyko narażenia się na zarzut złamania przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Współpraca bez transferów finansowych – możliwa
W tej sytuacji jedyną możliwością zaistnienia Gminnego Centrum Kultury jako partnera projektu byłoby podpisanie porozumienia, zakładającego udział tej jednostki w działaniach projektowych, ale bez transferów finansowych ze środków dotacji, którą organizacja pozarządowa uzyska w konkursie.
Instytucja kultury może udostępnić na potrzeby projektu swoje pomieszczenia lub inne posiadane zasoby – ponieważ ma odrębną od gminy podmiotowość prawną nie obawiałbym się, że taka partycypacja będzie uznana za wkład gminy, co stawiałoby pod znakiem zapytania tezę, że jest to wkład oferenta do projektu. Takie partnerstwo należałoby uznać za nie stojące w sprzeczności z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Gminne Centrum jako zleceniobiorca
Na zakończenie należy dodać, że ewentualny przepływ środków finansowych z dotacji do Gminnego Centrum Kultury jest możliwy, ale w zupełnie innej formule. Mógłby mieć miejsce w trakcie realizacji zadania, jeśli ta jednostka zostałaby wyłoniona jako wykonawca konkretnej usługi, którą organizacja pozarządowa zleca ze środków dotacji, z zachowaniem zasady konkurencyjności i transparentności wyłonienia zleceniobiorcy.