Poradnik - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: W ubiegłym roku otrzymaliśmy status OPP, zostaliśmy umieszczeni w wykazie organizacji OPP uprawnionych do otrzymania 1%. Z powodu zdarzeń losowych dopiero na początku lipcu przekazaliśmy urzędowi skarbowemu nr konta bankowego, na który mają wpływać środki z 1%. Wiemy z informacji konkretnych osób, że w zeznaniu podatkowym dokonali wskazania 1% podatku na naszą rzecz. We wrześniu skontaktowaliśmy się z urzędem skarbowym, pytając, kiedy na nasze konto wpłyną środki z 1%. W rozmowie powiadomiono nas, że pieniędzy nie otrzymamy, gdyż spóźniliśmy się z podaniem numeru rachunku bankowego. Jesteśmy rozpoznawalnym lokalnym stowarzyszeniem, wiemy, że wiele osób przekazało nam 1% podatku. Osoby te oczekują obiecanych przez nas działań, a my nie mamy środków. Czy możemy coś zrobić, aby jednak „odzyskać” pieniądze, które ludzie chcieli nam przekazać?

!Każda zarabiająca legalnie osoba odprowadza podatki na rzecz Skarbu Państwa. Osoby fizyczne wypełniając zeznanie podatkowe mogą zdecydować, że 1% z ich podatku ma być przekazany na rzecz wybranej organizacji mającej status organizacji pożytku publicznego (OPP). Do otrzymania środków z 1% uprawnione są te organizacje, które zostały umieszczone w specjalnym wykazie tworzonym przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Przekazania 1% dokonuje naczelnik urzędu skarbowego na konto bankowe wskazanej przez podatników organizacji OPP. Przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie zobowiązują organizacje, które po raz pierwszy otrzymały status OPP, aby zgłosiły do urzędu skarbowego numer rachunku bankowego, na który mają wpłynąć środki z 1% podatku w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku podatkowym. Czyli organizacja, która uzyskała status OPP w 2016 r. i może ubiegać się o 1% podatku za 2016 r., zobowiązana jest podać urzędowi skarbowemu numer rachunku bankowego, na który mają wpływać środki, w terminie do 30 czerwca 2017 roku.

Urząd skarbowy (a ściślej naczelnik urzędu skarbowego) odstępuje od przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego m.in. wtedy, gdy organizacja nie podała, mimo wymogów ustawy o działalności pożytku publicznego, numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania 1% podatku lub jeśli numer tego rachunku jest nieprawidłowy. Reguluje to ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wspomnianej sprawie pracownik urzędu skarbowego powiadomił przedstawiciela stowarzyszenia, że spóźnienie w podaniu właściwego konta powoduje brak przekazania środków. Jednak z takim ustnym „powiadomieniem” nie da się nic zrobić. Z formalnego punktu widzenia, jeśli urząd załatwia sprawę negatywnie, to osoba prawna czy fizyczna niezadowolona z takiego rozstrzygnięcia może dochodzić swoich racji, wnosząc odwołanie od decyzji. W tym konkretnym przypadku problem polega na tym, że przepisy nie zobowiązują urzędu skarbowego do wydania decyzji.

Czy w związku z tym nie da się nic zrobić? Na szczęście można, gdyż Sądy Administracyjne w Warszawie i w Gdańsku uznały, że w przypadku, gdy urząd skarbowy odmawia z jakiegoś powodu przekazania podatku na rzecz OPP, to powinien wydać decyzję o odmowie przekazania 1% podatku. Wtedy organizacja OPP może złożyć odwołanie od decyzji (decyzja powinna zawierać pouczenie o sposobie odwołania od niej) i dochodzić swoich praw, również przed Sądem Administracyjnym.

Odpowiadając na pytanie organizacji pozarządowej

Jeśli urząd skarbowy odmawia przekazania środków z 1%, to można wystąpić do urzędu skarbowego z oficjalnym pismem o przekazanie środków, z dopiskiem, aby w przypadku odmowy została wydana decyzja w tej sprawie.

Należy dla siebie zachować kopię złożonego pisma oraz potwierdzenie jego złożenia (np. potwierdzenie pocztowe przy wysyłaniu listem poleconym lub w przypadku osobistego składania pisma w urzędzie skarbowym – poprosić urzędnika o przybicie pieczątki potwierdzającej złożenie pisma na kopii). Po otrzymaniu decyzji odmownej stowarzyszeniu przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Należy postępować zgodnie z pouczeniem zawartym w decyzji. Bardzo ważne jest przestrzeganie terminu, gdyż odwołanie złożone po terminie nie będzie rozpatrywane.

Odwołanie składamy do tzw. organu podatkowego wyższego stopnia, generalnie jest to dyrektor izby administracji skarbowej, przy czym zasadą jest, że odwołanie składa się za pośrednictwem tego organu, który wydał decyzję, a więc za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego, który wydał decyzję odmowną. Ogólnie obowiązujący termin do złożenia odwołania wynosi 14 dni. Jeśli dyrektor izby administracji skarbowej nie podzieli argumentów stowarzyszenia i rozstrzygnięcie będzie nadal negatywne, to można wnieść skargę na takie rozstrzygnięcie do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Trudno ocenić szansę na wygranie takiej sprawy. Z jednej strony przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego nie określają możliwości przedłużenia terminu podania numeru konta bankowego (zapis brzmi: „nie później niż do dnia 30 czerwca”). Z drugiej strony ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi o odstąpieniu od przekazania 1% podatku, jeżeli organizacja OPP nie podała numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania 1% podatku lub numer tego rachunku jest nieprawidłowy. W zaistniałej sytuacji stowarzyszenie podało numer prawidłowy, ale z opóźnieniem – nie wiadomo, czy podanie właściwego numeru konta po 30 czerwca zawsze powinno być tak traktowane jak niepodanie konta lub podanie niewłaściwego konta. Być może stowarzyszenie zdoła przekonać organ podatkowy wyższego stopnia lub sąd administracyjny, że nie zachodzi wprost sytuacja określona w przepisach i przekazanie pieniędzy powinno nastąpić. W podobnej sprawie, choć w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy, sąd administracyjny uznał, że podanie numeru konta po wskazanym terminie uprawnia naczelnika urzędu skarbowego do nieprzekazania środków.

Jeśli opóźnienie nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez stowarzyszenie, to warto te okoliczności przywołać w odwołaniu, może będą miały wpływ na rozstrzygnięcie.

Tak więc, jeśli stowarzyszenie chce mieć pewność, że zrobiło wszystko i chce wykorzystać drogę odwoławczą, to może skorzystać z procedury odwoławczej. Musi się jednak liczyć też z tym, że organ odwoławczy i sąd uznają, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i je oddali.

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U.2016.1817)

Art. 27. 

1. Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może, na zasadach i w trybie określonym w przepisach odrębnych, przekazać 1% podatku obliczonego zgodnie z odrębnymi przepisami na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. 
   (…)

Art. 27a. 

1. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego prowadzi wykaz, o którym mowa w ust. 1, do dnia 31 grudnia roku następującego po roku podatkowym.

2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego prowadzi w formie elektronicznej wykaz organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada roku podatkowego, na które podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku z zeznań podatkowych składanych za rok podatkowy, i nie później niż dnia 15 grudnia roku podatkowego zamieszcza ten wykaz na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej.

(…)

8. Organizacja pożytku publicznego jest obowiązana nie później niż do dnia 30 czerwca roku następującego po roku podatkowym podać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według siedziby tej organizacji numer rachunku bankowego właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych przez dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego albo zgłoszenia aktualizacyjnego na podstawie przepisów ustawy dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2016 r. poz. 476).

9. Przepisu ust. 8 nie stosuje się do organizacji, które zgłosiły numer rachunku bankowego w latach ubiegłych jako właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych i jest on aktualny.

(…)

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.2016.2032 z późn. zm.)

Art. 45c. 

1. Naczelnik urzędu skarbowego właściwy miejscowo dla złożenia zeznania podatkowego, na wniosek, o którym mowa w ust. 3 i 3a, przekazuje na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego, wybranej przez podatnika z wykazu, o którym mowa w ustawy działalności pożytku publicznego, zwanej dalej "organizacją pożytku publicznego", kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego wynikającego:

1) z zeznania podatkowego złożonego w terminie określonym dla jego złożenia, albo
2) z korekty zeznania, o którym mowa w pkt 1, jeżeli została dokonana w ciągu miesiąca od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego 

• po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.

3a. Za wniosek uważa się również wskazanie przez podatnika, o którym mowa w art. 34 ust. 9, w oświadczeniu sporządzonym według ustalonego wzoru, jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Oświadczenie składa się urzędowi skarbowemu, o którym mowa w art. 45 ust. 1b, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

3b. Oświadczenie złożone w terminie, o którym mowa w ust. 3a, wraz z rocznym obliczeniem podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 9, dla potrzeb przekazania 1% podatku należnego traktuje się na równi z zeznaniem podatkowym, o którym mowa w ust. 1 pkt 1. Złożenie oświadczenia oznacza wyrażenie zgody na przekazanie kwoty w wysokości 1% podatku należnego.

4. Kwotę, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy właściwy do przekazania 1% podatku podany przez organizację pożytku publicznego zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.

5. Naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby organizacji pożytku publicznego, we wrześniu roku następującego po roku podatkowym przekazuje organizacji pożytku publicznego zbiorczą informację o:

1) danych identyfikacyjnych (imię, nazwisko i adres), w tym obojga małżonków, którzy na wniosek podlegają łącznemu opodatkowaniu, oraz
2) wysokości kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz tej organizacji,
3) przeznaczeniu kwoty, o której mowa w ust. 1, przez organizację pożytku publicznego (cel szczegółowy) 

• jeżeli podatnik w zeznaniu podatkowym lub w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, wyraził zgodę na przekazanie organizacji pożytku publicznego danych wymienionych w pkt 1 i 2, lub wskazał cel szczegółowy, o którym mowa w pkt 3.

6. Naczelnik urzędu skarbowego odstępuje od przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, jeżeli:

1) organizacja nie podała, zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego, numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania 1% podatku lub numer tego rachunku jest nieprawidłowy;
2) organizacja została usunięta z wykazu prowadzonego zgodnie z art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego;
3) podatnik we wniosku, o którym mowa w ust. 3 i 3a, podał numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, którego nie zawiera wykaz prowadzony zgodnie z art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego.

6a. W przypadku gdy kwota wskazana we wniosku, o którym mowa w ust. 3 przekracza wysokość, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje kwotę w wysokości, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ust. 4.

7. Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a, składający zeznanie podatkowe w trakcie roku podatkowego, wybierają organizację pożytku publicznego z wykazu, o którym mowa w ust. 1, określonego za poprzedni rok podatkowy.

(…)

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 lipca 2015 r. I SA/Gd 683/15, teza:

„Przekazanie 1% podatku powinno odbywać się, co do zasady, jako czynność materialnotechniczna, ale tylko w takim przypadku, gdy strona niczego nie kwestionuje. Natomiast w przypadku, gdy organ odmawia (z różnych powodów) przekazania podatku na rzecz OPP, tak naprawdę pozbawia stronę określonego uprawnienia zawartego w przepisach prawa materialnego. W takiej sytuacji w sprawie powinna być wydana decyzja o odmowie przekazania 1% podatku, skoro odmawia się podmiotowi skorzystania z określonego prawa.”

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2016 r. III SAB/Wa 1/16, teza:

„Przepisy te nie zawierają regulacji określających sytuacje, w których dochodzi do wydania decyzji o przekazaniu 1% podatku bądź o odmowie przekazania. Tym samym, przekazanie 1% podatku powinno odbywać się, co do zasady, jako czynność materialnotechniczna, ale tylko w takim przypadku, gdy strona lub organ niczego nie kwestionuje. Natomiast w przypadku, gdy organ odmawia (z różnych powodów) przekazania podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, tak naprawdę pozbawia stronę określonego uprawnienia zawartego w przepisach prawa materialnego. W takiej sytuacji w sprawie powinna być wydana decyzja o odmowie przekazania 1% podatku, skoro odmawia się podmiotowi skorzystania z określonego prawa”

Naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby organizacji pożytku publicznego, we wrześniu roku następującego po roku podatkowym przekazuje organizacji pożytku publicznego zbiorczą informację o:

Kwotę, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy właściwy do przekazania 1% podatku podany przez organizację pożytku publicznego zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.

Za wniosek uważa się wskazanie przez podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji, w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego.

Warunkiem przekazania kwoty, o której mowa w ust. 1, jest zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Za zapłacony podatek, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uważa się również zaległość podatkową, której wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1113, 1250, 1823 i 1948) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej.

Przepisu ust. 8 nie stosuje się do organizacji, które zgłosiły numer rachunku bankowego w latach ubiegłych jako właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych i jest on aktualny.

Organizacja pożytku publicznego jest obowiązana nie później niż do dnia 30 czerwca roku następującego po roku podatkowym podać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według siedziby tej organizacji numer rachunku bankowego właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych przez dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego albo zgłoszenia aktualizacyjnego na podstawie przepisów ustawy dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2016 r. poz. 476).

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego prowadzi wykaz, o którym mowa w ust. 1, do dnia 31 grudnia roku następującego po roku podatkowym.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego prowadzi w formie elektronicznej wykaz organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada roku podatkowego, na które podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku z zeznań podatkowych składanych za rok podatkowy, i nie później niż dnia 15 grudnia roku podatkowego zamieszcza ten wykaz na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej.