Poradnik - ngo.pl

W naszym stowarzyszeniu zatrudnialiśmy w ostatnim półroczu pewną osobę – początkowo na umowę-zlecenie (na 1,5 miesiąca), a potem na umowę o pracę. Umowa-zlecenie została zawarta z inicjatywy tej osoby (w tym samym czasie pracowała w innej firmie). Właśnie rozpoczęła się u nas kontrola PIP. Co może się zdarzyć, jeżeli w jej trakcie inspektor uzna, że osoba ta od początku powinna być zatrudniona na podstawie umowy o pracę?

Ocena tego, czy w danym przypadku stosunek łączący strony był stosunkiem pracy, czy stosunkiem cywilnoprawnym (np. umową zlecenia) zależy od faktycznych okoliczności, w których dana osoba pracowała. Można jedynie wymienić szereg cech charakterystycznych (np. świadczenie pracy w ustalonym miejscu i czasie, podporządkowanie i kontrola pracodawcy, nieponoszenie ryzyka gospodarczego), których występowanie lub niewystępowanie będzie w danym przypadku decydowało o tym, czy mamy do czynienia ze stosunkiem pracy, czy umową cywilnoprawną. Kwestią decydującą nie jest tu na pewno sposób, w jaki strony nazwały łączącą ich umowę, ani też to czy dana osoba była równocześnie zatrudniona w innym miejscu.

Także intencje stron nie zawsze przesądzają o charakterze danego stosunku. Jeżeli np. pracownik i pracodawca chcieli zawrzeć umowę zlecenia, ale ogół okoliczności danej sprawy (np. dana osoba pracowała pod kierownictwem przełożonego, w siedzibie pracodawcy, w ustalonych godzinach) wskazuje, że ich wzajemne stosunki były typowe dla tych, jakie panują pomiędzy pracownikiem i pracodawcą, to łączący je stosunek będzie uznany za stosunek pracy. Wynika to z ogólnej reguły (art. 22 Kodeksu pracy), zgodnie z którą zatrudnienie w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy będzie zawsze zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę.

​Zawarcie w opisanej w poprzednim akapicie sytuacji umowy cywilnoprawnej stanowi wykroczenie (art. 281 pkt 1) Kodeksu pracy). Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli inspektor PIP ustali, że warunki zatrudnienia danej osoby odpowiadały tym właściwym dla umowy o pracę, a w danym przypadku została zawarta umowa cywilnoprawna, to może nałożyć na pracodawcę grzywnę za wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Wykroczenie to podlega karze grzywny w wysokości od 1.000 do 30.000 zł, ale inspektor PIP może w drodze mandatu karnego nałożyć grzywnę w wysokości do 2.000 zł.

Jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w Kodeksie pracy popełnia w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania ponownie takie wykroczenie, to inspektor PIP może nałożyć na pracodawcę grzywnę w wysokości do 5.000 zł.

​Dopiero w przypadku odmowy przyjęcia mandatu inspektor kieruje wniosek o ukaranie do sądu, który może wymierzyć pracodawcy grzywnę w wysokości do 30.000 zł. Wniosek taki stosowany jest również, w przypadku gdy przemawia za tym liczba lub skala stwierdzonych w trakcie kontroli naruszeń prawa.

Inspektor PIP może także wnieść powództwo lub wstąpić do postępowania przed sądem pracy (jeżeli z pozwem takim wystąpił już pracownik) w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy. W przypadku, jeżeli sąd uzna takie powództwo za zasadne, będzie to oznaczało, że dana osoba jest uprawniona do wszystkich świadczeń, które przysługują pracownikom (np. dodatku za nadgodziny i pracę w nocy, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy). Także zwolnienie takiej osoby (jeżeli dalej jest zatrudniona) będzie wymagało dopełnienia wszelkich formalności związanych z rozwiązaniem umowy o pracę.

Ustalenie istnienia stosunku pracy będzie też zazwyczaj oznaczało konieczność dokonania odpowiednich korekt w ZUS i US oraz uregulowania zaległych składek. Inspektor PIP może także z własnej inicjatywy powiadomić te organy o stwierdzonych nieprawidłowościach w tym zakresie.

Centrum Pro Bono

!Program Centrum Pro Bono jest realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych od 2007 roku. Inicjatywa Centrum Pro Bono zaspokaja rosnącą potrzebę pomocy prawnej pro bono na rzecz organizacji III sektora. Głównym obszarem działalności Centrum Pro Bono jest pośredniczenie pomiędzy organizacjami pozarządowymi poszukującymi wsparcia prawnego, a prawnikami, chętnymi do świadczenia pomocy prawnej pro bono. Dodatkowo, ścisła współpraca z kancelariami prawnymi i najlepszymi ekspertami w swoich dziedzinach pozwala nam podejmować wyzwania w postaci różnych projektów edukacyjnych i szkoleniowych skierowanych do organizacji non-profit. Obecnie z Centrum Pro Bono współpracuje 30 kancelarii z całej Polski.

Więcej informacji: http://www.centrumprobono.pl/

Kancelaria Wardyński i Wspólnicy

Kancelaria W​ardyński i Wspólnicy, założona w 1988 roku, jest jedną z największych niezależnych kancelarii prawnych w Polsce. Skupiamy się na biznesowych potrzebach naszych klientów, pomagając im znaleźć skuteczne i praktyczne rozwiązanie najtrudniejszych problemów prawnych.

Firma doradza w wielu dziedzinach, ale jest szczególnie ceniona przez klientów i konkurencję za swoje usługi w dziedzinie prawa pracy, sporów, transakcji, własności intelektualnej i nieruchomości.

Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem za pośrednictwem portalu dla prawników i przedsiębiorców (www.codozasady.pl), firmowego Rocznika, bloga prawa nowych technologii (www.newtech.law) oraz licznych publikacji i opracowań.

Obecnie w firmie jest ponad 100 prawników prowadzących obsługę klientów w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, rosyjskim, czeskim, włoskim i koreańskim.

Mamy biura w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie.

Dbamy o zachowanie najwyższych standardów prawniczych i biznesowych. Angażujemy się w budowę obywatelskiego państwa prawa. Bierzemy udział w projektach non profit i działaniach pro bono.

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.