Czy członkowie stowarzyszenia mogą zaskarżyć do sądu inne uchwały niż o wykluczeniu ich ze stowarzyszenia
Menu Na skróty
Wyrok sądowy dotyczący zaskarżania do sądu przez członków stowarzyszenia innych uchwał niż uchwała o wykluczeniu ich ze stowarzyszenia.
Wstęp
^Wyrok z dnia 9 kwietnia 2013 r. Sądu Apelacyjnego w Łodzi, sygn. akt I ACa 1294/12^
Stan faktyczny
Sąd Apelacyjny w Łodzi rozpoznawał apelację od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie, w której byli członkowie stowarzyszenia wnosili o stwierdzenie nieistnienia uchwał, stwierdzenie nieważności podjętych uchwał oraz o ustalenie składu zarządu. W stowarzyszeniu funkcjonowały dwa zarządy (przy czym tylko jeden był wpisany do KRS) i każdy twierdził, że jedynie on został prawidłowo ustanowiony, a decyzje drugiego – obarczone wadą prawną – są nieważne lub nie istnieją z mocy prawa.
Uzasadnienie prawne
Sąd Apelacyjny zauważył, że stowarzyszenia prowadzą działalność na podstawie uchwalonego statutu, który stosownie do dyspozycji art. 10 ust. 1 prawa o stowarzyszeniach określa m.in. władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje, sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał. Natomiast nie ma ustawowych przepisów normujących te zagadnienia. Statut stowarzyszenia nie stanowi powszechnie obowiązującego prawa. Jest umową wiążącą jedynie członków stowarzyszenia. W sytuacji, gdy uchwała narusza umowę, czyli statut, może zostać uchylona – jednak tylko w trybie przewidzianym w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, a więc tylko na wniosek organu nadzoru (starosty) lub prokuratora. Z ustawy Prawo o stowarzyszeniach nie wynika inna możliwość zakwestionowania uchwał podjętych przez organy stowarzyszenia, co oznacza, że nie istnieje możliwość stosowania w drodze analogii rozwiązań przewidzianych w innych ustawach, np. w prawie spółdzielczym czy kodeksie spółek handlowych.
Zdaniem Sadu Apelacyjnego, dopuszczenie przez Sąd Najwyższy możliwości sądowej ochrony członkostwa osoby wykluczonej ze stowarzyszenia, stanowi wyjątek od zasady nieingerowania w działalność organizacji. Nie oznacza to, że członkowie stowarzyszenia otrzymali możliwość podważania na drodze sądowej wszelkich uchwał podjętych przez walne zgromadzenie lub przez zarząd.
Prawo żądania uchylenia niezgodnej z prawem lub statutem uchwały stowarzyszenia zostało zastrzeżone dla organu nadzorującego stowarzyszenie lub prokuratora, a o zasadności takiego wniosku orzeka sąd rejonowy w postępowaniu nieprocesowym. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ustawodawca dał możliwość badania zgodności z prawem i statutem uchwał podjętych przez władze stowarzyszenia jedynie w takim trybie (poza wyjątkiem dotyczącym roszczenia członka stowarzyszenia o ochronę jego członkostwa w przypadku wykluczenia ze stowarzyszenia).
Jak zatem wynika z tego wyroku, członkowie stowarzyszenia nie mogą samodzielnie skutecznie zaskarżyć do sądu innych uchwał niż dotyczące ich wykluczenia ze stowarzyszenia.
