Poradnik - ngo.pl

Akcje są papierem wartościowym – instrumentem finansowym. Akcje mogą być wydane przez spółki akcyjne. Celem emisji akcji jest m.in. zgromadzenie kapitału (środków finansowych pochodzących ze sprzedaży akcji) do inwestycji, rozwoju prowadzonych działań.

Akcje dają prawo jego właścicielowi do:

• udziału w zyskach spółki – dywidendy;
• udziału w podziale majątku, w przypadku likwidacji spółki;
• możliwości zakupu akcji z nowej emisji (prawo poboru);
• udziału w głosowaniu na walnym zebraniu.

Zarządzanie aktywami, które polega na współpracy klienta z firmą Asset Management przy lokowaniu wolnych środków finansowych w imieniu i na rzecz klienta. Firma Asset Management zatrudnia wysoko wykwalifikowanych specjalistów (doradców inwestycyjnych), których zadaniem jest zarządzanie pieniędzmi klienta w taki sposób, żeby przy możliwie niskim ryzyku osiągać jak najwyższy zysk z zainwestowanego kapitału.

Stopa odniesienia, z którą porównujemy naszą inwestycję i oceniamy, czy nasza inwestycja jest lepsza czy gorsza. W szerokim rozumieniu benchmark nie musi być związany wyłącznie z inwestycją finansową. Benchmark to punkt odniesienia.

Weźmy za przykład zakup samochodu: zakładamy, że chcemy kupić samochód z ABS, klimatyzacją, czterodrzwiowy. Na rynku mamy wiele takich samochodów. Załóżmy, że do tej pory jeździliśmy Toyotą i to jakość tej marki jest dla nas punktem odniesienia – naszym benchmarkiem. Wybierając jakiś inny samochód, zastanawiamy się, która z ofert innych firm daje nam podobną jakość z lepszą funkcjonalnością i może za podobną cenę.

W usługach finansowych nie ma jednego benchmarku, jest on formułowany dla różnych strategii inwestycyjnych. Porównując wyniki naszej inwestycji z benchmarkiem możemy ocenić, czy jest ona dobra, czy nie. Załóżmy, że chcemy sformułować benchmark dla strategii bezpiecznej. Powiedzmy, że kupujemy fundusz inwestycyjny rynku pieniężnego. W tym przypadku możemy zastosować benchmark, który jest średnią wyników wszystkich funduszy inwestycyjnych rynku pieniężnego. Porównując nasz fundusz z takim benchmarkiem możemy powiedzieć, czy posiadamy fundusz, który osiągnął wynik lepszy niż średni wynik rynkowy (ocena pozytywna), czy też nie (ocena negatywna). Dla takiego funduszu można również przyjąć jako benchmark rentowność bonów skarbowych lub np. lokaty bankowej. Załóżmy, że bony skarbowe pozwoliłyby zarobić 6,5% rocznie. Jeśli zainwestowaliśmy w fundusz rynku pieniężnego (mogliśmy przecież wybrać lokatę lub bony skarbowe), to oczekujemy, że rentowność naszej inwestycji będzie wyższa niż tak określony benchmark. Jeśli więc nasz fundusz zarobił 7% możemy powiedzieć, że dokonaliśmy odpowiedniego wyboru kupując fundusz: nasz fundusz „pobił” benchmark. Jeśli natomiast nasz fundusz zarobił tylko 6%, to możemy stwierdzić, że wybór naszych inwestycji nie był udany, gdyż ich rentowność była poniżej wyznaczonego benchmarku.

Np. jeśli oddalibyśmy w zarządzanie naszych pieniędzy do instytucji zarządzającej aktywami (z ang. Asset Management) z zaleceniem dokonania bezpiecznych inwestycji w dłużne papiery skarbowe (obligacje i bony skarbowe), ustalilibyśmy z naszym zarządzającym benchmark dla strategii bezpiecznej, który byłby średnią rentowności bonów skarbowych 52-tygodniowych (taki benchmark zwykle przyjmuje się dla strategii bezpiecznej).

Co to znaczy? Załóżmy, że rentowność bonów 52-tygodniowych wynosi 6,5 %. To jeśli zarządzający osiągnie ze swoich inwestycji wyższy poziom, np.7% – to znaczy, że bardzo dobrze wykorzystał sytuację na rynku i bardzo dobrze zarządzał aktywami. Jeżeli rentowność jego inwestycji jest na poziomie niższym – np. 6% – to znaczy, że jego inwestycje nie były najlepsze i należy przemyśleć jeszcze raz strategię zarządzania. Jeśli osiągnie poziom równy stopie odniesienia to znaczy, że działa zgodnie z tendencjami na rynku.

W przypadku strategii akcyjnych najczęstszym benchmarkiem jest indeks giełdowy WIG.

Łac. depono, deponere – złożyć dla bezpieczeństwa) – umieszczenie określonej kwoty np. w banku w formie lokaty.

Teoretycznie oznacza to dochód przed opodatkowaniem, lecz w przypadku organizacji pozarządowej, która nie płaci podatku od przychodów od inwestycji finansowych, będzie to dochód bez uwzględniania kosztów takiej inwestycji (np. koszt utrzymania rachunku bankowego, prowizje, itd.).

Wzór:

Dochód finansowy brutto = Wartość inwestycji końcowa – Wartość inwestycji początkowa

Dochód, który pozostaje nam do dyspozycji, po odliczeniu wszelkich dodatkowych opłat np. prowizji, które są związane z inwestycją finansową.

Wzór:

Dochód finansowy netto = Dochód finansowy brutto – opłaty

Oznacza kwotę lub częściej procent, o który pomniejszona jest wartość nominalna inwestycji finansowej. Przyjmijmy, że wartość nominalna rocznego bonu skarbowego wynosi 10.000 zł, który Skarb Państwa sprzedaje w cenie 9.500 zł. Dyskonto wyrażone w wartości bezwzględnej wynosi:

Wzór:

Dyskonto = Wartość Nominalna – Wartość transakcyjna (płacona po dyskoncie)

10.000 zł – 9.500 zł = 500 zł

Częściej dyskonto przedstawiane jest w procentowym ujęciu i wówczas obliczymy je w następujący sposób:

Wzór:

Dyskonto = (Wartość Nominalna – Wartość płacona po dyskoncie)/Wartość nominalna

Przykład: (10.000 – 9.500) : 10.000 = 0,05 = 5%. Wartość dyskonta wynosi więc 5%.

Proszę nie mylić rentowności z dyskontem, w tym przypadku rentowność wynosi (10.000 – 9.500) : 9.500 = 0,526 = 5,26%.

Zróżnicowanie. Np. dywersyfikacja portfela dłużnego oznacza, że w portfelu znajdują się obligacje i bony skarbowe o różnym okresie zapadalności.

Jest to część zysku wypłacana akcjonariuszom. Każda spółka, która ma zysk, może go rozdysponować zgodnie z propozycją zarządu spółki oraz decyzją zgromadzenia akcjonariuszy. Zwyczajowo zysk spółki w jakiejś części przeznaczany jest na dalszy rozwój spółki, a reszta zysku netto może być wypłacona akcjonariuszom w postaci dywidendy. Wspomniana część zysku netto przydzielona na dywidendę, dzielona jest przez liczbę akcji wyemitowanych przez spółkę i w ten sposób uzyskujemy wartość dywidendy przypadającą na jedną akcję.

Instytucja, która emituje (czyli wypuszcza) papiery wartościowe, np. w przypadku bonów skarbowych emitentem jest Skarb Państwa.

Ang. kondycja finansowa spółki. Termin używany w przypadku oceny danej spółki na rynku akcji (podobnie jak termin rating danej instytucji w przypadku rynku papierów dłużnych).

Okres, w jakim chcemy inwestować.

Międzynarodowy numer rachunku bankowego. W praktyce jest to 26 cyfrowy numer rachunku bankowego, do którego na początku dodany jest kod identyfikacyjny kraju – w przypadku Polski „PL”. Tak więc numer rachunku bankowego w standardzie IBAN wygląda następująco:

PL aa bbbbbbbb cccccccc cccccccc

gdzie:

• PL to kod kraju
• aa (2 cyfry) to liczba kontrolna, która jest kombinacją następujących po niej cyfr i świadczy o prawidłowości/nieprawidłowości całego numeru konta
• bbbbbbbb (8 cyfr) to kod banku
• cccccccc cccccccc (16 cyfr) to numer rachunku

Rodzaje inwestycji: np. instrumenty dłużne (papiery dłużne) – obligacje i bony; akcje, lokaty bankowe itd.

Środki finansowe przeznaczone do inwestowania czyli ich pomnażania.

Łac. credo, credere – zawierzyć, zaufać. Udzielenie pożyczki finansowej przez bank.

Nabywca obligacji.

Ang. lokata bankowa na jedną noc lub weekend.

Np. papiery dłużne – bony, obligacje; akcje.

Zbiór instrumentów finansowych. W zwykłym portfelu przechowujemy banknoty i monety: w portfelu papierów wartościowych gromadzimy np. bony, obligacje, akcje.

Zbiór instrumentów finansowych zawierający tylko akcje spółek giełdowych. Jest to najbardziej ryzykowny portfel, ponieważ każdy spadek akcji widoczny jest jako strata inwestora. Jeśli inwestor akceptuje ryzyko akcyjne oraz nie potrzebuje środków finansowych na długi okres, wówczas może sobie pozwolić na inwestycję w czysty portfel akcyjny.

Zbiór instrumentów finansowych zbudowany zarówno z akcji, jak i z instrumentów inwestycyjnych charakterystycznych dla portfeli papierów dłużnych, czyli np. bonów skarbowych czy obligacji. Jest to portfel dla osób akceptujących umiarkowane ryzyko i chcących w jakimś stopniu partycypować w ewentualnych zyskach ze wzrostów kursów akcji. W ramach portfela mieszanego wyróżniamy:

• portfel stabilnego wzrostu (ok. 25% akcji i ok. 75% instrumentów dłużnych) oraz
• portfel zrównoważony (ok. 50% akcji i ok. 50% instrumentów dłużnych).

Zbiór instrumentów finansowych, który może składać się z papierów skarbowych (obligacje, bony skarbowe), z papierów korporacyjnych (bonów komercyjnych lub obligacji przedsiębiorstw) czy też komunalnych (obligacji gmin). W takim portfelu znajdują się zwyczajowo niewielkie kwoty depozytów. Portfele papierów dłużnych są inwestycjami bezpiecznymi w porównaniu z portfelami akcyjnymi. W ramach samych portfeli dłużnych najbezpieczniejsze portfele to takie, które stanowią inwestycje w bony skarbowe.

Skala ocen, wydawana przez renomowane, niezależne instytucje finansowe np. Standard&Poors, Moody’s, Fitch. Instytucje takie oceniają spółki giełdowe, papiery rządowe różnych państw (również Polski), przedsiębiorstw, gmin pod kątem wiarygodności emitenta, czyli czy papiery dłużne emitowane przez wspomniane instytucje są ryzykowne, czy nie. Skala ocen jest w zakresie od (najgorsza) D, DD, DDD, C, CC, CCC, B, BB, BBB, A, AA do AAA (najlepsza) wraz z plusami oraz minusami dodawanymi do każdej skali. Np. papiery dłużne, których rating mieści się w zakresie BBB, A, AA, AAA, są uznawane za papiery inwestycyjne, czyli takie, w które można dokonać inwestycji. Papiery dłużne, które posiadają rating w zakresie D, DD, DDD, C, CC, CCC, B, BB uważane są za tak zwane papiery śmieciowe (ang. junk bonds) i należy się takich papierów wystrzegać.

Dochód, który otrzymujemy z zainwestowanego kapitału.

Wzór:

Rentowność = (Wartość inwestycji końcowa – Wartość inwestycji początkowa) : Wartość inwestycji początkową.

Przykład: Załóżmy, że inwestujemy 500 zł, a po roku wartość naszej inwestycji wynosi 525 zł. Wówczas można powiedzieć, że rentowność naszej inwestycji wynosi:
(525 zł – 500 zł) : 500 zł = 0,05 = 5%.

Najczęściej jest to wartość wyrażona w procentach w stosunku rocznym określająca poziom wzrostu naszych inwestycji (lub w przypadku kredytu poziom odsetek, jakie będziemy musieli oddawać do banku). Np. jeśli stopa procentowa naszego depozytu w wysokości 1.000 zł wynosi 5% w skali rocznej to oznacza to, że po roku otrzymamy z powrotem kwotę naszej inwestycji 1.000 zł oraz dodatkowo 5% x 1.000 zł czyli 50 zł.

Przy określaniu stopy procentowej ważne są dwie kolejne kwestie: okres naliczania odsetek oraz fakt uwzględniania inflacji. Częstość naliczania odsetek uwzględniana jest w efektywnej stopie procentowej natomiast inflacja uwzględniana jest w realnej stopie procentowej.

Stopa procentowa uwzględniająca częstość naliczania odsetek.

Stopa procentowa uwzględniająca inflację.

Załóżmy, że depozyt roczny daje nam 6% oprocentowania rocznie oraz w tym samym okresie poziom inflacji wynosi 4%. Zarobimy na lokacie 6%, lecz tylko nominalnie, ponieważ inflacja powoduje spadek wartości nabywczej pieniądza. Interesujące jest zatem, ile więcej moglibyśmy kupić po roku, uwzględniając otrzymane odsetki 6% oraz inflację 4%. Odpowiedź na takie pytanie daje realna stopa procentowa, która wyraża się wzorem zwanym wzorem Fischera:

(1 + R) = (1 + N) : (1 + I)

gdzie R- jest realną stopą procentową

N – jest nominalną stopą procentową

I – jest stopą inflacji

W naszym przykładzie (1 + R) = (1 + 0,06) : (1 + 0,04) czyli 1 + R = 1,0192, czyli R = 0,0192 = 1,92% nasze środki przyrosły realnie o 1,92%.

Dla naszych potrzeb można stosować uproszczony wzór na realną stopę procentową w postaci: Realna stopa procentowa = nominalna stopa procentowa – poziom inflacji

Czyli w naszym przypadku R = 6% – 4% = 2% (wartość, którą można uznać za bardzo bliską do wartości otrzymanej wg wzoru Fischera).

Numer banku podawany przy przekazach zagranicznych.

Ang. Warsaw InterBank Bid Rate - wartość rocznej stopy procentowej w przypadku depozytów przyjętych przez banki od innych banków czyli gdy bank A zakłada lokatę w banku B, to ile bank B musi zapłacić bankowi A za trzymanie na lokacie jego pieniędzy.

Ang. Warsaw InterBank Offered Rate – wartość stopy procentowej w przypadku pożyczek udzielanych przez banki innym bankom czyli gdy bank A bierze kredyt od banku B, ile bank A musi zapłacić bankowi B za udzielony mu kredyt.

Warszawski Indeks Giełdowy.

Warszawski Indeks Giełdowy dotyczący 20 największych spółek

Ostateczny termin wykupu papierów wartościowych przez emitenta. Np. jeśli Skarb Państwo emituje obligacje 3-letnie 1 lipca 2009 r. to termin zapalności tych obligacji wypada 30 czerwca lipca 2012 r.