Poradnik - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: W najbliższym czasie kończy się kadencja władz naszego stowarzyszenia. Robimy walne. Tylko, że jest obawa, że nie będzie nikogo chętnego do zarządu. A osoby, które do tej pory były, ja także, też już nie chcą startować ponownie. Co możemy zrobić? Czy możemy działać przez chwilę bez zarządu? Czy musimy rozwiązać stowarzyszenie?

Stowarzyszenie to grupa ludzi skupionych wokół tej samej idei, samodzielnie ustalające swoje zasady działania. Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. To ono wybiera zarząd, komisję rewizyjną, decyduje o zmianie statutu czy rozwiązaniu stowarzyszenia. Jak w szczegółach wyglądają te zasady, określa statut stowarzyszenia. Tam zajdą się m.in. zapisy o tym, ile osób musi być obecnych na walnym zgromadzeniu członków, by podejmowane decyzje były ważne (tj. by spełnione były warunki ważności uchwał). W statucie są także zapisy dotyczące tego, kiedy trzeba zwoływać walne i jak wygląda ta procedura.

Zarząd to władza obowiązkowa

Zgodnie z przepisami osoba prawna działa poprzez swoje organy. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną w momencie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Zatem po to, by działać, musi mieć władze wybrane zgodnie z zasadami określonymi w statucie. W praktyce to właśnie na zarządzie spoczywa najwięcej zadań. Zarząd zajmuje się działaniami bieżącymi związanymi z realizacją celów stowarzyszenia, zdobywaniem środków na te działania, reprezentowaniem stowarzyszenia przed innymi podmiotami, a także informowaniem członków o tym, co się dzieje w organizacji, czy pilnowaniem, by członkowie wywiązywali się ze zobowiązań. Stowarzyszenie nie może funkcjonować bez zarządu. Sytuacja, gdy nie da się wybrać władz uprawnionych do działania w jego imieniu, jest powodem do podjęcia decyzji o rozwiązaniu stowarzyszenia.

Dlatego warto zastanowić się nad przyczyną – dlaczego nie ma osób, które są chętne do działania we władzach stowarzyszenia. Czy wyczerpała się chęć do działania, czy też zadania stojące przed zarządem wydają się zbyt duże. Może wystarczy pomyśleć o zmianie zapisów statutowych, np. zmniejszając liczbę osób w zarządzie czy komisji rewizyjnej. Można też pomyśleć o innym rozłożeniu zadań czekających na nowe osoby, np. przez zatrudnienie menadżera czy dyrektora, który przejmie część prac zarządu. Można też pomyśleć nad rodzajem „tutoringu” odchodzących osób wobec nowych członków zarządu czy komisji rewizyjnej, aby nowi czuli się bezpieczniej przynajmniej przez pierwszy okres swych działań.

Odpowiadając na pytanie

Stowarzyszenie nie może działać bez zarządu. Dlatego skoro na walnym zebraniu wyborczym nie ma chętnych kandydatów do zarządu – walne jako najwyższa władza podejmuje decyzję o zwołaniu kolejnego posiedzenia, na którym zostanie podjęta kolejna próba wyłonienia zarządu i komisji rewizyjnej. Najlepiej, by w uchwale walnego został od razu określony termin tego kolejnego walnego zebrania. Warto określić także, co się stanie, jeśli i na tym kolejnym walnym nie uda się wybrać władz – czy będzie jeszcze „trzecia” próba i kolejne walne, czy też podjęta zostanie decyzja o rozwiązaniu stowarzyszenia. W uchwale warto dodać, że w takiej sytuacji „stare” władze, czyli zarząd i komisja rewizyjna, mimo upływu kadencji mają prawo do działania do momentu przeprowadzenia ponownego walnego. W praktyce raczej nie powinny podejmować nowych działań, tylko takie decyzje, które związane są z ciągłością działania organizacji.

Jest też możliwość podjęcia od razu, na pierwszym zebraniu wyborczym, decyzji o rozwiązaniu stowarzyszenia. Oczywiście pod warunkiem, że w spotkaniu będzie uczestniczyła wymagana statutem liczba członków. Często podjęcie uchwały o rozwiązaniu stowarzyszenia jest obwarowane bardziej rygorystycznymi zapisami, np. wymagana jest większa liczba członków niż do „normalnego” głosowania.

Statut stowarzyszenia

Ustawa Prawo o stowarzyszeniach

Art. 10. 1. Statut stowarzyszenia określa w szczególności:

1) nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji,

2) teren działania i siedzibę stowarzyszenia,

3) cele i sposoby ich realizacji,

4) sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,

5) władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje,

6) sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał,

7) sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich,

8) zasady dokonywania zmian statutu,

9) sposób rozwiązania się stowarzyszenia.

Art. 17. 1. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.

Kodeks cywilny

Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.