Poradnik - ngo.pl

Media możemy podzielić na różne rodzaje m.in. ze względu na ich zasięg (ogólnopolskie, regionalne, lokalne), branżę (tematykę, w której się specjalizują) czy formę dostarczania przekazu odbiorcom (radio, prasa, telewizja, internet).

Zasięg. Ze względu na to, jak szeroko docierają, możemy wyróżnić media:

• ogólnopolskie: zajmujące się sprawami ogólnokrajowymi lub interesującymi z perspektywy całej Polski np. onet.pl, Rzeczpospolita, Radio ZET, Polskie Radio, czy Telewizja Polsat
• regionalne: skoncentrowane na konkretnym regionie, województwie i jego sprawach np. Radio Poznań, Dziennik Zachodni, Telewizja Silesia  
• lokalne: zajmujące się sprawami danej miejscowości, gminy, społeczności a w dużych miastach - dzielnicy np. portal internetowy dla mieszkańców warszawskiej dzielnicy Ursynów haloursynow.pl, Radio Kaszebe

Wskazówka: dla organizacji pozarządowych działających na określonym terenie bardziej osiągalne i adekwatne będą stacje czy redakcje lokalne lub regionalne. To one interesują się tym, co dzieje się w najbliższej okolicy, łatwiej nawiązać z nimi kontakt niż przyciągnąć media ogólnopolskie. Warto o tym pamiętać podczas budowania bazy kontaktów oraz zapraszania mediów czy szukania wśród nich partnerów: lokalna fundacja czy stowarzyszenie szybciej zainteresuje swoją sprawą, wydarzeniem lokalną redakcję. To przecież najczęściej lokalny kanał, tytuł oglądają lub czytają odbiorcy, partnerzy organizacji.

Branża. Media można też podzielić ze względu na temat, którym się zajmują. Część z nich to media informacyjne, zajmujące się bieżącymi sprawami (np. TVN24, TVP Info, Polskie Radio, wp.pl). Część to media tzw. branżowe, które koncentrują się na jakimś zagadnieniu np. ekonomii, edukacji, kulturze, sporcie, turystyce (m.in. Puls Biznesu, money.pl, TVP Kultura) albo są dedykowane konkretnej grupie czytelników, czytelniczek i poruszają sprawy dla tej grupy ważne (np. Głos Nauczycielski, Portal Samorządowy, agropolska.pl)

Wskazówka: jeśli organizacja działa w konkretnej branży, warto sprawdzić, jakie konkretnie tytuły zajmują się tym tematem i na nich koncentrować się w budowaniu relacji z dziennikarzami, dziennikarkami.

Forma. Media dzielimy także ze względu na formę w jakiej przekazują informacje oraz częstotliwość i sposób publikacji:

• Telewizja: obraz i dźwięk. Często wydaje się najbardziej pożądanym medium, budzi dużo emocji, a organizatorzy wielu imprez z radością przyjmą kamerę. Aby jednak zainteresować telewizję, trzeba mieć coś do pokazania (czyli obraz) i powiedzenia (dźwięk) czyli np. wydarzenie, z którego można nakręcić i zmontować atrakcyjny obraz lub ciekawą postać, którą można pokazać podczas działania lub zaprosić do rozmowy w programie. Dlatego warto zapraszać telewizję tylko wtedy, kiedy jest coś do pokazania. Osoba z organizacji może zostać również zaproszona do wzięcia udziału w programie, udzielenia wywiadu – wskazówki, jak się do tego przygotować znajdziecie tutaj (Jak udzielać wywiadów?).
• Radio: to przede wszystkim dźwięk. Zatem trzeba mieć coś do powiedzenia.Można wziąć udział w programie informacyjnym bądź tematycznym (np. jako ekspert, ekspertka), udzielić wywiadu, zaprosić dziennikarza/dziennikarkę radiowego na wydarzenie (aby nagrał relację). Możliwe są zarówno krótkie materiały, w których dziennikarz wspomina o organizacji lub dłuższe audycje, gdzie osoba z organizacji występuje na antenie. Przed nagraniem wypowiedzi (zwłaszcza na żywo), trzeba się bardzo dobrze przygotować – aby w prostych, krótkich zdaniach odpowiedzieć na pytania lub objaśnić trudne zagadnienie. Najczęściej dziennikarz uprzedza wcześniej, co go interesuje, jakie zada pytania – pozwala to lepiej zebrać materiał. Wskazówki, jak przygotować się do wywiadu znajdziecie tutaj (Jak udzielać wywiadów?).
• Prasa: drukowane tytuły informacyjne bądź branżowe, ukazujące się z różną częstotliwością: od dzienników, przez tygodniki, miesięczniki po kwartalniki. Można przekazywać dziennikarzom informacje, zainteresować ich jakimś zagadnieniem. Temat i formę kontaktu należy dostosować do typu medium: codzienna gazeta informacyjna będzie zainteresowana niusem, ciekawostką, wydarzeniem, a branżowy miesięcznik może pogłębić interesujący temat czy problem w dłuższym artykule.

Dzienniki: gazety, które przekazują bieżące informacje (aktualności, zaproszenie na wydarzenia, relacje itp.) oraz skupiają się na codziennych sprawach (w przypadku lokalnych tytułów koncentrują się na sprawach mieszkańców swojej społeczności). W formie drukowanej lub (coraz częściej) internetowej. Dla organizacji pozarządowych, działających na konkretnym terenie, to gazeta lokalna lub lokalny serwis internetowy są najlepszym sposobem dotarcia do odbiorców. Z różnych badań czytelnictwa wynika, że ludzie najchętniej czytają lokalne tytuły, które piszą o sprawach z ich otoczenia. Do gazety lokalnej można wysłać zarówno zaproszenie na festyn, jak i podsumowanie konkursu dla dzieci w szkole, a także zainspirować dziennikarzy do napisania o jakimś (pozytywnym lub negatywnym) zjawisku w okolicy, którym zajmuje się organizacja.

Periodyki: tytuły, które ukazują się w określonym cyklu wydawniczym (tygodniki, miesięczniki, kwartalniki itp.), najczęściej poświęcone są określonej tematyce, branży. Do takiego tytułu można się zwracać z propozycjami tekstów problemowych, pogłębionych (np. opisać dobrą praktykę w edukacji, zainteresować raportem z nowymi danymi), niż z informacjami typu „news”.

Internet (media elektroniczne): portale i serwisy informacyjne, branżowe, lokalne które różnego rodzaju treści publikują w internecie. Prawie wszystkie (jak nie wszystkie) tradycyjne media (tj. radio, telewizja, prasa) mają swoje serwisy internetowe, które często mają więcej treści dostępnych online niż w wersjach drukowanych. Oprócz nich są również portale czy serwisy zajmujące się daną branżą czy regionem. Często poza materiałami przygotowywanym przez zespół danego tytułu, umożliwiają użytkownikom samodzielne dodawanie treści. Z tego względu dość łatwo zaistnieć na ich łamach. 

W przeciwieństwie do gazet drukowanych, media elektroniczne zazwyczaj nie mają ograniczeń miejsca, mogą zamieścić dłuższą informacje ze zdjęciami itp., można z nich korzystać na bieżąco, a ich rosnąca popularność (zwłaszcza lokalnych serwisów informacyjnych, poświęconych sprawom danego miasta czy gminy) gwarantuje dotarcie do dużej grupy odbiorców. 

Wskazówki, jak napisać interesującą informację znajdziesz tutaj (Własne media, treści i informacje organizacji).

Dziennikarz/dziennikarka, niezależnie od tytułu, w którym pracuje, nie pracuje dla siebie, ale dla swoich czytelników, słuchaczy, widzów, odbiorców. Jego lub jej ciekawość jest zarazem ich ciekawością. Dziennikarza/dziennikarkę zainteresuje zatem to, co jest ciekawe, ważne, poruszające dla  tych, którzy czytają (oglądają, słuchają) dany tytuł (stację, audycję).

Stopień zainteresowania dziennikarzy danym tematem zależy także od tego, czy reprezentują media lokalne, regionalne czy ogólnopolskie, gazetę czy radio, media drukowane czy elektroniczne. Każdy z tych rodzajów mediów ma swoje uwarunkowania, potrzeby, specyfikę (co sygnalizowaliśmy już wyżej).

Dla dziennikarzy/dziennikarek ciekawa będzie informacja, która:

• dotyczy czytelników, odbiorców, branży do której kierowane jest dane medium, ma dla nich znaczenie, wpływa na ich życie/pracę
• jest aktualna, jest "newsem"
• jest ciekawa, wyróżniająca się, oryginalna
• dotyczy znanej osoby lub nawiązuje do aktualnych wydarzeń
• budzi emocje np. ma wyraźnych, ciekawych bohaterów, bohaterki, porusza ważny problem

Jeśli chcemy współpracować z mediami, to warto spojrzeć na działania naszej organizacji, planowane wydarzenia, tematykę którą się zajmujemy właśnie przez ten pryzmat i zwrócić na to uwagę podczas kontaktowania się z dziennikarzami. Unikajmy informowania dziennikarzy o tym, że odbyło się kolejne szkolenie z cyklu lub że organizacja zaczyna nowy projekt. Raczej przekażmy, że organizacja przygotowuje największą akcję pomocy seniorom w gminie lub ma unikalne, aktualne dane o sytuacji bezrobotnych w mieście.

Każdy tytuł ma swoją specyfikę pracy, która zależy od tematu, zasięgu, częstotliwości ukazywania się danego tytułu. Dlatego kluczową rzeczą w budowaniu skutecznej współpracy z mediami jest poznanie charakterystyki pracy danego tytułu i dopasowanie rodzaju i formy komunikatu do potrzeb dziennikarzy/dziennikarek. 

Planując współpracę uwzględnij przede wszystkim:

• częstotliwość ukazywania się danego tytułu: inne treści są interesujące dla dziennika, a inne dla miesięcznika
• formę: inaczej przygotujesz materiał do godzinnej rozmowy w radio, a inaczej do krótkiego wywiadu telewizyjnego, a jeszcze inaczej do portalu internetowego.

Im dłużej będziesz współpracować z dziennikarzami, tym lepiej poznasz ich potrzeby i będziesz w stanie dostosować swoje działania do ich oczekiwań. Ale nawet na początku tej drogi nie bój się pytać: czego potrzebują, w jakiej formie, w jakim czasie, jak możesz im pomóc.