Poradnik - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: Nasza organizacja działa aktywnie ponad dwa lata. Bardzo nam zależy na uzyskaniu statusu organizacji pożytku publicznego. Wiemy, że aby skorzystać w przyszłym roku z odpisów 1%, musimy uzyskać ten status do końca listopada. Złożyliśmy już wniosek do KRS, ale niestety sąd nam go zwrócił. Zakwestionowano sposób wypełnienia formularza KRS WOPP, brakowało też oświadczeń osób w zarządzie – myśleliśmy, że zapisy w statucie wystarczą. Jak dobrze przygotować ten wniosek?

Warunki dla OPP

Aby uzyskać status OPP, organizacja pozarządowa musi spełnić szereg warunków, opisanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Pierwszy i najważniejszy jest taki, że organizacja musi prowadzić działalność pożytku publicznego nieprzerwanie od co najmniej dwóch lat. Data powstania czy rejestracji nie jest tożsama z datą rozpoczęcia działalności. Może się przecież zdarzyć, że organizacja przez pierwsze miesiące po rejestracji nie podejmuje aktywności.

W takiej sytuacji moment, od którego liczą się dwa lata, ulega przesunięciu.

Pozostałe warunki, które trzeba spełniać, dotyczą różnych obszarów działania organizacji. Część z nich musi być wprost zapisana w statucie albo w jakimś innym ważnym akcie wewnętrznym.

Oprócz wymogu prowadzenia działalności działalność pożytku publicznego nieprzerwanie od co najmniej dwóch lat organizacja ubiegająca się o status OPP powinna:

• prowadzić działalność pożytku publicznego, czyli wszystkie działania takiej organizacji mają mieścić się w sferze zadań publicznych, określonej w ustawie o pożytku publicznym,
• działać na rzecz ogółu społeczeństwa (czyli szerokiego grona osób) albo na rzecz mniejszej grupy osób, będącej w szczególnej sytuacji życiowej czy materialnej wobec reszty społeczeństwa (np. osoby z niepełnosprawnością, bezdomne, uzależnione); organizacja OPP może także prowadzić działalność na rzecz swoich członków/iń,
• przeznaczać na działalność pożytku publicznego nadwyżkę przychodów nad kosztami,
• mieć statutowy organ kontroli, który jest całkiem odrębny od zarządu i nie podlega mu w żaden sposób, a członkowie tego organu muszą spełnić dodatkowe warunki zapisane w ustawie o pożytku publicznym,
• zapewnić, że członkowie zarządu spełniają warunki zapisane w ustawie o pożytku (np. nie mogą być ukarani wyrokiem prawomocnym za przestępstwo skarbowe i ścigane z oskarżenia publicznego)
• mieć w statucie albo w jakimś innym akcie zapisy zabezpieczające majątek organizacji,
• w przypadku organizacji prowadzącej działalność gospodarczą: działalność ta powinna być dodatkowa (uboczna) w stosunku do działalności statutowej.

Ubieganie się o status

Jeżeli organizacja spełnia te warunki, składa wniosek o nadanie statusu OPP do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) właściwego dla jej siedziby. W samej ustawie o pożytku publicznym nie ma szczególnych wskazówek, jak ma wyglądać wniosek o nadanie statusu OPP, jest natomiast odesłanie do ogólnych zapisów o rejestracji zawartych w ustawie o krajowym rejestrze sądowym.

Każda organizacja ubiegająca się o status OPP powinna dołączyć do formularzy rejestrowych dokumenty, które pozwolą sądowi stwierdzić, czy spełnia warunki opisane w ustawie. Sędzia czy referendarz zajmujący się sprawą może zażądać jeszcze dodatkowych dokumentów. Wniosek o nadanie statusu OPP jest bezpłatny. (Uwaga! Jeżeli organizacja prowadzi działalność gospodarczą i składając wniosek o status OPP zmienia swój statut, musi ponieść koszty związane ze zmianą w rejestrze przedsiębiorców).

Zwrot wniosku

W opisywanym przypadku nasza rada jest taka, aby na początek uważnie zapoznać się z uzasadnieniem, które napisał referendarz lub sędzia. W uzasadnieniu są zwykle wymienione błędy i braki wniosku oraz wytyczne co i jak zmienić, aby wniosek był przygotowany poprawnie.

Potem należy postępować zgodnie z tymi wytycznymi. Jeżeli jakiś wymóg budzi wątpliwości (np. organizacja czuje się zmuszana do zmiany, która nie wynika z zapisów ustawowych i której nie chce) niekoniecznie trzeba od razu się z nim zgadzać. Można dopytać, wyjaśnić, a czasem zaskarżyć decyzję.

Jak wypełnić formularz KRS -W-OPP

Największą trudność stwarza poprawne wypełnienie formularza KRS-W-OPP. Organizacje często nie wiedzą np. co kody Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) mają wspólnego z ich działalnością statutową i co to znaczy, że ta działalność jest odpłatna albo nieodpłatna. Wypełniając formularz, trzeba się odnieść do Polskiej Klasyfikacji Działalności (określonej w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawo Polskiej Klasyfikacji Działalności).

Oto kilka wskazówek jak wypełnić formularz:

• Zapoznaj się ze statutem (najlepiej podczas wypełniania formularza, miej go pod ręką).
• Znajdź kody PKD (np. tu: http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/).
• Do każdego rodzaju działalności aktualnie prowadzonej przez organizację trzeba przypisać odpowiedni numer PKD. Działania koniecznie powinny zawierać się w opisanych w statucie celach i sposobach realizacji celów.

• Wpisz rodzaje działalności i odpowiadające im kody do formularza. Przy każdym rodzaju działalności zaznacz, czy jest on działalnością nieodpłatną (podopieczni organizacji korzystają z tego działania za darmo) czy odpłatną (podopieczni płacą, ale nie jest to działalność gospodarcza i pozwala jedynie na zwrot kosztów działania). W przypadku gdy jakiś rodzaj działalności jest prowadzony równocześnie jako odpłatny i nieodpłatny, w formularzu trzeba ją wymienić dwukrotnie.
• Podpisz formularz.

Jeśli chodzi o brakujące oświadczenia członków i członkiń zarządu, należy je przygotować i dołączyć do wniosku. Nawet jeżeli w statucie były potrzebne zapisy, to dopiero oświadczenia konkretnych osób pokazują czy te wymogi statutowe są spełnione przez organizacje.

Jeżeli w piśmie z sądu nie było więcej zastrzeżeń, wystarczy poprawić formularz KRS-W-OPP i uzupełnić oświadczenia, a następnie jak najszybciej (w terminie wskazanym przez sąd) złożyć wniosek do KRS.

Więcej informacji o tym, jak dostosować działalność organizacji i jej dokumenty do wymogów związanych z ubieganiem się o status OPP oraz jak przygotować wniosek rejestracyjny, można znaleźć tu: http://poradnik.ngo.pl/x/377777

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.)

Art. 20
1. Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa oraz podmiot wymieniony w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 4, z zastrzeżeniem art. 21, która spełnia łącznie następujące wymagania:

1) prowadzi działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności, lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;

2) może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie jako dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego;

3) nadwyżkę przychodów nad kosztami przeznacza na działalność, o której mowa w pkt 1;

4) ma statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym członkowie organu kontroli lub nadzoru:

a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej,

b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane

z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,

c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni;

5) członkowie organu zarządzającego nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;

6) statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 4, zabraniają:

a) udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy organizacji pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej „osobami bliskimi”,

b) przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na referencyjnych warunkach,

c) wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że to wykorzystanie bezpośrednio wynika z celu statutowego,

d) zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.

2. W przypadku stowarzyszeń działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie może być prowadzona wyłącznie na rzecz członków stowarzyszenia.

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398)

Art. 95
1.Nie pobiera się opłat od wniosku:

(…)

7) o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji społecznych oraz kościołów

i związków wyznaniowych ubiegających się o status organizacji

pożytku publicznego.

Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 168, poz. 1186 z późn. zm.)