Czy fundacja, która stara się o status organizacji pożytku publicznego (OPP), musi mieć wewnętrzny organ nadzoru? Czy tę funkcję może pełnić zarząd fundacji? Wyjaśnia doradczyni serwisu poradnik.ngo.pl.
Pytanie
PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: Chcemy, jako fundacja, starać się o nadanie statusu organizacji pożytku publicznego. Do tej pory mieliśmy tylko zarząd. Czy zarząd może być organem nadzoru? Czy takie decyzje podejmuje się uchwałą zarządu?
Odpowiedź
Fundacje, jak i inne podmioty uprawnione do ubiegania się o status organizacji pożytku publicznego, muszą spełnić szereg wymogów nałożonych ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Warunki, jakie powinny spełniać OPP, to między innymi realny nadzór nad działalnością fundacji i zarządu, sprawowany przez wewnętrzny organ władzy, inny niż zarząd.
Zmiany w fundacji
Fundacje, w przeciwieństwie do stowarzyszeń, nie mają obowiązku posiadania organu nadzoru. Mogą działać tylko z zarządem. Jednak chcąc otrzymać status OPP, muszą zmienić swoją strukturę organizacyjną i wprowadzić dodatkowe ciało, np. radę fundacji. W związku z tym, że musi być ona organem statutowym, jak wskazano w ustawie, do jej powołania nie wystarczy uchwała zarządu. Organ nadzoru musi być opisany w akcie regulującym działalność fundacji, podobnie jak opisany jest organ wykonawczy. Należy zatem odpowiednio zmienić statut organizacji.
Organ nadzoru to ciało kolegialne, którego członkowie:
- nie mogą być jednocześnie członkami zarządu ani też pozostawać z nimi w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej, w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu,
- nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
Dodatkowy organ to często nie jedyna zmiana w statucie fundacji, jaką należy wprowadzić przed złożeniem wniosku do sądu. Warto pamiętać, że cały dokument powinien być dopasowany do wymogów ustawy.
Zgłoszenie organu nadzoru
Fundacja zgłasza nowy organ nadzoru do KRS. Może to zrobić, jednocześnie ubiegając się o rejestrację statusu OPP. Fundacja składa wówczas jeden wniosek KRS-Z20: o nadanie statusu OPP, o zmianę statutu oraz o wpis organu nadzoru. Wszystkie zmiany powinny być potwierdzone odpowiednimi dokumentami, np. uchwałą o zmianie statutu, uchwałą o wyborze rady fundacji. Nowy organ zgłasza się na formularzu KRS-WK.
Sprawdź pozostałe dokumenty, które złożysz w sądzie wnioskując o status OPP.
Odpowiadając na pytanie
Fundacja, której jednym organem władzy był do tej pory zarząd, a która stara się o status organizacji pożytku publicznego, musi powołać kolegialny organ nadzoru lub kontroli oraz opisać go w statucie. Nie wystarczy podjęcie uchwały o powołaniu rady fundacji. Po wyborze członków organu, zgodnie z nowymi zapisami statutu, radę należy zgłosić do KRS. Radę oraz zmiany w statucie można zgłosić jednocześnie z wnioskiem o nadanie statusu OPP.
Podstawa prawna
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Art. 20. 1. Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa oraz podmiot wymieniony w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 4, z zastrzeżeniem art. 21, która spełnia łącznie następujące wymagania:
4) ma statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym członkowie organu kontroli lub nadzoru:
a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej,
b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni;
Art. 22. 2. Organizacja pozarządowa oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 4 podlegające obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego uzyskują status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do tego Rejestru informacji o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 20, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.