Poradnik - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: Po kilku lata uśpienia reaktywowaliśmy fundację. Zmieniliśmy statut i władze. Podejmujemy nowe działania. Przyszedł też czas, by zmienić naszą stronę internetową (zmiana logo, unowocześnienie, wersja mobilna itd.). Moje pytanie dotyczy jednak zamieszczenia statutu. Do tej pory nie było go na stronie, była tylko informacja o misji i celach. A ja chciałabym dać cały dokument. Czy mogę? Część osób z zarządu, ale też znajomych z innej organizacji twierdzi, że nie powinno się dawać całego statutu, że to informacje wewnętrzne.

Fundator powołując fundację tworzy też dokument, w którym określa zasady jej działania – statut. Zgodnie z art. 5 ustawy o fundacjach statut musi zawierać informacje o nazwie, siedzibie, majątku, celach, zasadach i formach działania oraz o zarządzie. Statut fundacji powinien także zawierać zapisy wskazujące, w jaki sposób dokonuje się zmian w statucie i czy w tej fundacji są powoływane inne organy niż zarząd (np. rada fundacji).

Statut jest dołączony do wniosku o rejestrację fundacji w KRS. Dopiero po sprawdzeniu zgodności z prawem statutu sąd wpisuje fundację do rejestru. Wszystkie zmiany statutu muszą być zgłaszane do sądu.

Warto przypomnieć, że Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) jest rejestrem jawnym – to znaczy dostępnym dla każdego. Znaczna część informacji o podmiotach zarejestrowanych w KRS jest udostępniana w internecie, na stronach ministerstwa sprawiedliwości. Prócz podstawowych danych, np. adresowych, publikowane są także informacje składzie zarządu czy celach, dla jakich powołana została organizacja. Całości statutów nie ma dostępnych on-line, jednak każdy zainteresowany może skierować się wniosek o uzyskanie odpisu statutu do Centralnej Informacji KRS.

Jawność jest wartością

Jawność jest wartością, na która powołuje się wiele organizacji pozarządowych. Pojawia się w dokumentach strategicznych, programach współpracy między organizacjami a administracją czy w Karcie Zasad Działania Organizacji. Organizacje powinny działać na przejrzystych zasadach, dlatego statut, w którym zapisany są reguły, którymi kieruje się organizacja, powinien być publicznie dostępny. To buduje pozytywny wizerunek organizacji, która „nie ma nic do ukrycia”. I tak osoby, którym zależy, mogą się zwrócić do KRS z prośbą o udostępnienie odpisu statutu.

Odpowiadając na pytanie

Rekomendujemy, by statut jako podstawowy dokument opisujący działalność fundacji został upubliczniony. Najprościej umieścić go na stronie internetowej organizacji. To dobry zwyczaj, który dla organizacji powinien stać się niepisanym prawem.

Ustawa o fundacjach

Art. 5. 1. Fundator ustala statut fundacji, określający jej nazwę, siedzibę i majątek, cele zasady, formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków. Statut może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i warunków jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statutu, a także przewidywać tworzenie obok zarządu innych organów fundacji.

Art. 9. 1. Sąd dokonuje wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego fundacji po stwierdzeniu, że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i są ważne. Postanowienie o wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego sąd wydaje ponadto po stwierdzeniu, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa.

Art. 11. ust. 2. Zmiana statutu fundacji wymaga wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Przepisy art. 9 stosuje się odpowiednio.

Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym

Art. 8. 1. Rejestr jest jawny.

2. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji.