Poradnik - ngo.pl

Organizacje pozarządowe są osobami prawnymi, co oznacza, że podlegają różnym obowiązkom prawnym, tak jak wszystkie inne podmioty. Organizacje nie są bezwarunkowo zwolnione z podatków. W prawie są jednak zapisy, które zwalniają czasem organizacje z ich płacenia, ale zwolnienia te dotyczą określonych sytuacji i trzeba je rozważać oddzielnie dla każdego rodzaju podatku.

Organizacje są zobowiązane przede wszystkim do płacenia:

• podatku dochodowego od osób prawnych,
• podatku dochodowego od osób fizycznych,
• podatku od towarów i usług, czyli VAT.

Inne podatki, które mogą dotyczyć organizacji, to m.in.: podatek od nieruchomości, od czynności cywilnoprawnych i od środków transportowych.

Organizacje są płatnikami lub podatnikami w przypadku obowiązków podatkowych. Co to oznacza? W art. 8 i 9 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) zawarto definicję podatnika i płatnika, i tak:

• podatnik to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu;
• płatnik to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go do urzędu skarbowego we właściwym terminie.

Jak widać, zarówno płatnik, jak i podatnik płacą podatek. Różnica polega na tym, że:

• podatnik płaci ze swoich pieniędzy za to, co podlega opodatkowaniu, np. zobowiązania wynikające z podatku VAT czy podatku dochodowego od osób prawnych.
• płatnik płaci podatki za kogoś z jego pieniędzy. Dobrym przykładem jest tu organizacja pozarządowa, która zatrudnia pracowników. W tej sytuacji organizacja staje się płatnikiem, płacąc podatek dochodowy od osób fizycznych za te osoby. Podatek za tę osobę w jej imieniu organizacja płaci ze środków pozostawionych w puli wynagrodzenia tej osoby.

To, że organizacje są podatnikami lub płatnikami, powoduje określone obowiązki sprawozdawcze oraz konieczność zapłaty danego podatku.

Organizacja prowadząca działalność gospodarczą jest przedsiębiorcą. Dotyczą ją również przepisy podatkowe, takie jak wszystkich przedsiębiorców. Jeżeli dochód z działalności gospodarczej jest przeznaczany na cele statutowe mieszczące się w zwolnieniu podatkowych (art. 17 ust. 1; są to dochody przeznaczone na działalność naukową, naukowo-techniczną, oświatową, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalną, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego) to wówczas organizacja ta jest zwolniona od podatku dochodowego od osób prawnych. Dotyczy to zarówno tej prowadzącej działalność gospodarczą jak i tej, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Jednak w przypadku dochodów pochodzących z produkcji i handlu niektórymi artykułami jest to zawsze działalność opodatkowana (art. 17 ust. 1a).
Wyłączone są ze zwolnienia podatkowego (bez względu na ich przeznaczenie) dochody organizacji z wytwarzania i handlu wyrobami:

• przemysłu elektronicznego,

• paliwowego,

• tytoniowego i alkoholowego,

• z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali.

VAT a organizacje prowadzące działalność gospodarczą
VAT nie jest związany i zależny od tego czy organizacja prowadzi działalność gospodarczą i odpłatną. VAT zależy od konkretnych sprzedawanych usług i towarów i ich kwalifikacji w ustawie o VAT oraz od tego, czy organizacja korzysta ze zwolnienia VAT ze względu na nieprzekroczenie wysokości przychodów opodatkowanych (200 tys. zł rocznie).

Organizacje pożytku publicznego zwolnione są z:

• podatku dochodowego – zwolnienie dotyczy dochodów przeznaczonych na realizację celów statutowych (z wyłączeniem działalności gospodarczej) oraz dochodów od inwestowania w zakup obligacji Skarbu Państwa, bonów skarbowych, obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także od dochodów przeznaczonych na nabycie papierów wartościowych lub niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c i d Ustawy z dn. 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych;
• podatku od nieruchomości – w przypadku przeznaczenia nieruchomości (np. działki) lub ich części na prowadzenie nieodpłatnej działalności statutowej – całkowite; w przypadku przeznaczenia na prowadzenie działalności statutowej odpłatnej – określono maksymalne stawki, które można pobrać od 1 m² powierzchni użytkowej budynków lub ich części oraz gruntów; stawki te wynoszą do 0,39 zł od 1 m² powierzchni gruntu oraz 6, 88 zł od 1 m² powierzchni użytkowej w budynkach.;
• opłat skarbowych – wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego, np. gdy OPP składa podanie, występuje z wnioskiem o dokonanie czynności urzędowej lub z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, zezwolenia bądź wystawiają dokumenty (np. gdy organizacja występuje z wnioskiem o zgodę na przeprowadzenie zbiórki publicznej),
• opłat sądowych – w tym opłat z tytułu wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym; zwolnienie z opłat sądowych nie obejmuje spraw związanych z prowadzoną przez organizacje działalnością gospodarczą (chodzi m.in. o takie opłaty jak np. 150 zł za zmianę wpisu w KRS, 300 zł za wykreślenie z KRS),
• podatku od czynności cywilnoprawnych – podatkiem tym są opodatkowane różne transakcje, np. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy, umowy pożyczki, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania; jeżeli umowa, która jest opodatkowana, zawierana jest przed notariuszem, wtedy obliczenia i poboru podatku dokonuje notariusz); z podatku zwolnione są organizacje pożytku publicznego, ale tylko wtedy, gdy dokonana czynność cywilnoprawna dotyczy nieodpłatnej działalności pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zwolnienie nie obejmuje czynności związanych z działalnością odpłatną.
• podatku VAT w dwóch sytuacjach:

Żywność przekazana na rzecz OPP z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje, podlega zwolnieniu z podatku VAT. Darczyńca jest zobowiązany prowadzić szczegółową dokumentację potwierdzającą przekazanie żywności. Także OPP musi prowadzić dokumentację otrzymanej żywności oraz musi ją wykorzystać na cele swojej działalności charytatywnej - w innym żywność nie będzie zwolniona z VAT i będzie musiała go zapłacić OPP.

Zobacz też: wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/924946.html

Zwolnienie może też dotyczyć sprzedaży towarów nieobjętych podatkiem akcyzowym oraz takich, które organizacja dostała jako darowiznę rzeczową podczas zbiórki publicznej, bądź zakupiła za pieniądze zebrane podczas zbiórki publicznej.

W przypadku gdy wartość darowanych rzeczy, które organizacja sprzedaje przekracza 2 tys. zł, organizacja musi posiadać dokumentację, dzięki które można zidentyfikować darczyńcę a także potwierdzającą dokonanie darowizny.

Jeśli natomiast sprzedawane są rzeczy zakupione za pieniądze ze zbiórki publicznej, to organizacja może skorzystać ze zwolnienia pod warunkiem, że przedstawi fakturę potwierdzającą nabycie tych przedmiotów.

Organizacje korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego, jeśli ich celem statutowym jest któraś z działalności wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, np. oświatowa, kulturalna, pomocy społecznej, w części przeznaczonej na te cele. Dodatkowo organizacje pożytku publicznego korzystają ze zwolnienia w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej (art. 17 ust.1 pkt 6).

Innym przykładem kosztów powodujących konieczność odprowadzenia podatku dochodowego są odsetki od niezapłaconych w terminie zobowiązań publiczno-prawnych, czyli składek ZUS lub podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy też zwrócić uwagę na inne koszty, również powodujące w konsekwencji konieczność odprowadzenia podatku dochodowego: koszty reprezentacji, czyli np. koszt kolacji służbowej, który zgodnie z ustawą podatkową nie stanowi kosztu uzyskania przychodu i dochód przeznaczony na jego pokrycie powinien być opodatkowany. Od 1 stycznia 2019 r. stawka opodatkowania dla większości organizacji pozarządowych wynosi 9% (głównym kryterium jest wartość przychodów - nieprzekraczająca 1 200 000 euro)".