Co to jest jednolity plik kontrolny?
Obowiązki związane z jednolitym plikiem kontrolnym (JPK) wprowadzane są stopniowo, począwszy od największych podmiotów, a skończywszy na najmniejszych. W przypadku organizacji pozarządowych w pierwszej kolejności dotykają tych, które są czynnymi płatnikami VAT. Wyjaśniamy, kogo obejmą obowiązki związane z JPK i jak się na nie przygotować.
JPK dla podmiotów różnej wielkości
Jednolity plik kontrolny wprowadzany jest stopniowo już od 1 lipca 2016 r. O tym, czy i kiedy dany podmiot (przedsiębiorca, organizacja pozarządowa, instytucja kultury, szkoła) musi spełniać obowiązki związane z JPK, decyduje jego (podmiotu) wielkość, rodzaj prowadzonej księgowości, a także to, czy jest, czy nie jest czynnym płatnikiem podatku VAT.
Co to jest jednolity plik kontrolny?
Jednolity plik kontrolny to sposób na komunikowanie się z administracją skarbową (urzędami skarbowymi, ministerstwem finansów). Do tej pory służył do tego głównie papier. Ale skoro od lat firmy stosują do księgowania coraz bardziej rozbudowane i zbierające coraz większą ilość informacji programy komputerowe, postanowiono wykorzystać to do zbierania danych przez urzędy. JPK umożliwia więc państwu łatwy wgląd do naszej księgowości.
Definicja JPK ze strony mf.gov.pl
Jednolity Plik Kontrolny (ang. Standard Audit File-Tax – SAF-T) jest zbiorem danych, tworzonym z systemów informatycznych podmiotu gospodarczego poprzez bezpośredni eksport danych, zawierającym informacje o operacjach gospodarczych za dany okres, posiadającym ustandaryzowany układ i format (schemat XML) umożliwiający jego łatwe przetwarzanie.
Obowiązki kryjące się pod popularną nazwą "jednolity plik kontrolny" opisane zostały głównie w art. 82 paragraf 1b. oraz w art. 193a ordynacji podatkowej.
JPK to również "struktura logiczna", czyli określony przez ministra schemat. Producenci programów księgowych muszą tak przygotować swoje programy, żeby z zastosowaniem tego schematu możliwe było wydobycie z programu danych interesujących urząd skarbowy czy ministra finansów.
Księgowość w programach komputerowych
Zastanawiając się, czy dotyczy nas obowiązek opisany w ordynacji podatkowej, w pierwszej kolejności skupmy się na formie prowadzenia księgowości ("ksiąg podatkowych").
JPK będzie nas obowiązywał, jeśli prowadzimy księgowość w komputerze tzn. używamy wyspecjalizowanych programów księgowych (bezpłatnych lub komercyjnych), w tym również specjalnie przygotowanych do prowadzenia księgowości arkuszy excella.
Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów:
Księgi podatkowe prowadzone z wykorzystaniem programów biurowych, w tym arkuszy kalkulacyjnych, należy uznać za prowadzone przy użyciu programów komputerowych.
EWIDENCJA VAT tylko w komputerze Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych zostanie nałożony na wszystkich podatników VAT. Z tego wynika, że również obowiązek przekazywania comiesięcznego JPK-VAT dotyczy od 1 stycznia 2018 r. wszystkich czynnych płatników podatku VAT.
Jeśli NGO prowadzi księgowość na papierze – obowiązek związany z JPK jej nie dotyczy. Chodzi jednak tylko o obowiązek przekazywania JPK na żądanie (zobacz w: kalendarz wprowadzania - JPK na żądanie). Jak przed chwilą napisaliśmy, forma prowadzenia księgowości nie ma znaczenia w przypadku VAT, bo od 1 stycznia 2018 r. ewidencja VAT musi być elektroniczna.
Księgowość prowadzimy z wykorzystaniem specjalistycznego programu (nawet jeśli będzie to program bezpłatny) – obowiązek nas DOTYCZY.