Poradnik - ngo.pl

Jestem członkiem komisji konkursowej z ramienia organizacji pozarządowej. W komisji uczestniczy też urzędniczka z naszej gminy, która jest członkinią stowarzyszenia, które złożyło w konkursie wniosek (nie jest członkinią zarządu). Podczas oceny formalnej wskazałam konflikt interesów. Urzędniczka zadeklarowała wstrzymanie się od głosu podczas rozpatrywania oferty jej stowarzyszenia. Czy to wystarczy, aby uznać przejrzystość działań urzędniczki?

Ogólne zasady powoływania komisji konkursowych zawarte są ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komisje są powoływane są przez organ administracji publicznej (samorządowej, rządowej). Ich zadaniem jest zaopiniowanie ofert (wniosków), które zostały złożone w konkursach dotacyjnych. W skład komisji wchodzą przedstawiciele organu administracji (w samorządach to przedstawiciele organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego) oraz przedstawiciele wskazani przez organizacje pozarządowe i ewentualnie – z głosem doradczym – zaproszeni eksperci.

Szczegółowe zasady powoływania i działania komisji konkursowych w samorządach zawarte są zazwyczaj w rocznych programach współpracy administracji samorządowej z organizacjami pozarządowymi. Podaje się w nich np. ile osób ma liczyć komisja, jakie są zasady wyboru osób z organizacji, jak komisja obraduje. Organ administracji samorządowej (np. wójt, burmistrz, prezydent) wydaje zarządzenie powołujące komisje działające w zgodzie z tymi zasadami.

Do prac w komisji z ramienia organu wykonawczego powoływany jest pracownik urzędu. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Wyłączenie pracownika urzędu z działań komisji konkursowej  następuje na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczącego wyłączenia pracownika.  Zgodnie z przepisami w pracach nie może brać udziału pracownik „który pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki”. Oznacza to, że zewnętrzne zobowiązania nie mogą wpływać na rzetelność pracy, w tym wypadku oceny złożonych ofert, w związku z tym urzędnik nie może być członkiem komisji konkursowej. Nie wystarczy wstrzymanie się od głosu, bo taka osoba formalnie jest wtedy członkiem komisji konkursowej (jest liczona do kworum) i ma wpływ na pozostałe decyzje, w tym wypadku ocenę pozostałych ofert.

Przystępowanie do stowarzyszeń opiera się na zasadzie dobrowolności. Nie można nikogo zmusić do bycia członkiem stowarzyszenia jak również nie można zabronić by tym członkiem został, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy, o ile osoba ta spełnia warunki określone są w statucie. Będąc członkiem, członkinią stowarzyszenia osoba taka staje się częścią społeczności, zobowiązując się do przestrzegania określonych statutem zasad działania. Dobrowolnie godzi się na przestrzeganie statutowych obowiązków, a to między innymi działanie na rzecz swojego stowarzyszenia. Dotyczy to wszystkich członków stowarzyszenia bez względu na to czy są we władzach, czy też nie.

W związku z tym, że urzędniczka jest jednocześnie członkinią stowarzyszenia biorącego udział w konkursie, nie powinna brać udziału w pracach komisji konkursowej ze względu na możliwy konflikt interesów. Nie ma znaczenia, że jest tylko członkiem zwyczajnym dlatego, że bycie członkiem stowarzyszenia to dobrowolnie przyjęte zobowiązanie do działania na rzecz organizacji. Już samo to, że jest się członkiem danego stowarzyszenia, może wpływać na obiektywną, rzetelną ocenę złożonych ofert w tego stowarzyszenia.

To, o czym warto pomyśleć, to przedyskutowanie wspólnie w gronie osób z urzędu  i organizacji zasad związanych z powoływaniem komisji konkursowych, tak by takie sytuacje nie miały już miejsca.

Roczny program współpracy administracji samorządowej z organizacjami pozarządowymi

Statut

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Art. 5 (…)

4. Program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 zawiera w szczególności:

(…)

11) tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert.

art. 15 (…)

2a. Organ administracji publicznej ogłaszający otwarty konkurs ofert powołuje komisję konkursową w celu opiniowania złożonych ofert.

2b. W skład komisji konkursowej powołanej przez organ jednostki samorządu terytorialnego wchodzą przedstawiciele organu wykonawczego tej jednostki.

2c. W skład komisji konkursowej powołanej przez organ administracji rządowej wchodzą przedstawiciele tego organu.

2d. W skład komisji konkursowej wchodzą osoby wskazane przez organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, z wyłączeniem osób wskazanych przez organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, biorące udział w konkursie.

2da. Komisja konkursowa może działać bez udziału osób wskazanych przez organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, jeżeli:

1) żadna organizacja nie wskaże osób do składu komisji konkursowej lub

2) wskazane osoby nie wezmą udziału w pracach komisji konkursowej, lub

3) wszystkie powołane w skład komisji konkursowej osoby podlegają wyłączeniu na podstawie art. 15 ust. 2d lub art. 15 ust. 2f.

2e. Komisja konkursowa może korzystać z pomocy osób posiadających specjalistyczną wiedzę z dziedziny obejmującej zakres zadań publicznych, których konkurs dotyczy. 

2ea. Osoby, o których mowa w ust. 2e, mogą w szczególności: 
1) uczestniczyć w pracach komisji z głosem doradczym; 
2) wydawać opinie.

2f. Do członków komisji konkursowej biorących udział w opiniowaniu ofert stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 oraz z 2014 r. poz. 183) dotyczące wyłączenia pracownika.

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego

Art. 24. § 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:

1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki;

2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia;

3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3;

5) w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji;

6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne;

7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.