Kluby sportowe działają niemal w każdym miejscu Polski. Część z nich działa przy szkołach, inne przy ośrodkach sportu. Czasem jest to jedyny przejaw aktywności obywatelskiej w promieniu kilkunastu kilometrów. Nie wszystkie są zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Czy to pozbawia je prawa do ubiegania się o środki publiczne na działania? – na to pytanie odpowiada doradczyni serwisu poradnik.ngo.pl.
Pytanie
PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ: W naszym miejscowości działa klub sportowy, nie jest wpisany do KRS. Czy taki klub może dostać jakieś publiczne pieniądze? Czy może podjąć inne działania na rzecz naszej społeczności?
Odpowiedź
Klub sportowy ma osobowość prawną
Tworzenie i funkcjonowanie klubów sportowych reguluje ustawa o sporcie oraz ustawa prawo o stowarzyszeniach. Działalność sportowa może prowadzona w różnych formach, ale w szczególności w formie klub sportowego. Klub działa jako osoba prawna. Oznacza to, że ma on osobowość prawną, którą uzyskuje z chwilą wpisu do ewidencji prowadzonej przez starostę powiatu właściwego ze względu na siedzibę klubu. Potwierdzeniem posiadania osobowości prawnej i wpisu do ewidencji będzie wyciąg z ewidencji klubów Nie ma zatem potrzeby, by klub sportowy rejestrował się w KRS. Wyjątkiem są te kluby sportowe, które chcą, obok działalności statutowej, prowadzić także działalność gospodarczą – muszą się zarejestrować w rejestrze przedsiębiorców w KRS.
Klub sportowy może realizować zadania publiczne
Klub sportowy jest organizacją pozarządową i jako taka podlega także przepisom ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dzięki regulacjom zawartym w tej ustawie może realizować zadania publiczne związane ze sportem, korzystając przy tym ze środków publicznych. Kluby sportowe, podobnie jak inne organizacje pozarządowe, biorą udział w otwartych konkursach ofert, ogłaszanych przez różne jednostki administracji publicznej (zarówno na poziomie centralnym jak i samorządowym). Ustawa o sporcie daje jeszcze inną możliwość, aby władze samorządowe przeznaczyły środki na wspieranie sportu, określając w uchwale cel publiczny w zakresie sportu, który chcą osiągnąć oraz warunki oraz tryb finansowania tego zadania W tym trybie o dotację mogą się ubiegać tylko kluby sportowe.
Klub sportowy musi realizować cele sportowe
Zakres działania klubu jest wyznaczony ściśle zapisami statutu (w rozdziale dotyczącym celów i sposobów ich realizacji). Każda organizacja, a więc także i klub sportowy, może podejmować takie działania, na jakie pozwala jej statut. Jest możliwe rozszerzenie celów i form działania, ale musi to być decyzja członków klubu, którzy tworzą jego walne zebranie. Co więcej wejście w obszar działalności innej niż sportowa, oznacza dla klubu, że musi on zarejestrować się w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Odpowiadając na pytanie
Nie ma przeszkód, aby klub sportowy korzystał ze środków publicznych i w tym celu ubiegał się o dotacje. Brak wpisu do KRS nie jest przeszkodą, klub przedstawia wyciąg z ewidencji klubów sportowych. Klub może rozszerzyć swą działalność i realizować cele inne niż sportowe, ale w tym celu musiałby się zarejestrować w KRS.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie
Art. 3.
1. Działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego.
2. Klub sportowy działa jako osoba prawna.
Art. 4.
1. Szczególnym rodzajem klubu sportowego jest uczniowski klub sportowy.
2. Uczniowski klub sportowy działa na zasadach przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z 2003 r. Nr 96, poz. 874, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 oraz z 2007 r. Nr 112, poz. 766), z wyłączeniem przepisów dotyczących rejestracji.
3. Członkami uczniowskiego klubu sportowego mogą być w szczególności uczniowie, rodzice i nauczyciele.
4. Uczniowski klub sportowy podlega wpisowi do ewidencji prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę klubu. Wpisu do ewidencji dokonuje się na podstawie wniosku. Wpis i odmowa wpisu do ewidencji następuje w drodze decyzji.
5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 4, dołącza się:
1) statut;
2) listę założycieli, zawierającą ich imiona i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, miejsca zamieszkania oraz własnoręczne podpisy;
3) informację o adresie siedziby klubu sportowego.
6. Uczniowski klub sportowy uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do ewidencji, o której mowa w ust. 4.
7. Przepisy ust. 2 i 4–6 stosuje się odpowiednio do innych niż uczniowskie klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia, których statuty nie przewidują prowadzenia działalności gospodarczej.
8. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia ewidencji uczniowskich klubów sportowych i klubów sportowych, o których mowa w ust. 7, oraz dane podlegające wpisowi do ewidencji, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia jednolitego sposobu prowadzenia ewidencji.
Art. 27.
1. Tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć.
Art. 28.
1.Klub sportowy, działający na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, niedziałający w celu osiągnięcia zysku, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki, z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620 i Nr 123, poz. 835) w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku.
2. Dotacja, o której mowa w ust. 1, ma służyć realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 2, i może być przeznaczona w szczególności na:
1) realizację programów szkolenia sportowego,
2) zakup sprzętu sportowego,
3) pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach,
4) pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego,
5) sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry szkoleniowej
– jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Art. 5. 1. Organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów.
2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, odbywa się w szczególności w formach:
1) zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie;
2) wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności;
3) konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji;
4) konsultowania projektów aktów normatywnych dotyczących sfery zadań publicznych, o której mowa w art. 4, z radami działalności pożytku publicznego, w przypadku ich utworzenia przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego;
5) tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych, podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej;
6) umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej na zasadach określonych w ustawie;
7) umów partnerstwa określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U.z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.5)).
4. Zlecanie realizacji zadań publicznych, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, jako zadań zleconych w rozumieniu art. 127
ust. 1 pkt 1 lit. e, art. 151 ust. 1 oraz art. 221 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, może mieć formy:
1) powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji, lub
2) wspierania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.