Poradnik - ngo.pl

Przepisy zmieniające ustawę o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, które weszły w życie 1 stycznia 2017 roku, wprowadziły minimalną stawkę wynagrodzenia godzinowego dla osób wykonujących pracę na podstawie niektórych umów cywilnoprawnych. Minimalna stawka ma zastosowanie do umów-zleceń, wykorzystywanych często przez organizacje pozarządowe. Dotyczy też sytuacji, kiedy organizacja pozarządowa zleca pracę osobie fizycznej wykonującej działalność gospodarczą, jeśli ta osoba sama nie zatrudnia innych osób lub nie zleca im pracy – czyli chodzi tu o tzw. samozatrudnionych.

• od 1 stycznia 2023 r. minimalna stawka godzinowa to 22,80 zł brutto,
• od 1 lipca 2023 r. minimalna stawka godzinowa to 23,50 zł brutto,
• OD 1 STYCZNIA 2024 minimalna stawka godzinowa to 27,70 zł brutto
• OD 1 LIPCA 2024 minimalna stawka godzinowa to 28,10 zł brutto

Przepisy o minimalnej stawce godzinowej wymagają:

• odpowiedniego ujęcia stawki w podpisywanych umowach,
• potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia,
• wypłacania wynagrodzenia co najmniej raz na miesiąc.

Wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej. Umowa musi też zawierać określenie sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia.

Żeby przekonać się, czy stawka minimalna jest naprawdę stosowania, trzeba mieć możliwość sprawdzenia, ile trwało wykonywanie zlecenia. Dlatego przepisy wymagają ustalenia zasady potwierdzania liczby godzin poświęconych zleceniu. Ustalenie to musi się znaleźć w umowie.

Przykłady umów, w których określenie sposobu potwierdzania liczby godzin, wynika z samego charakteru zlecenia (z charakteru działania, które zlecamy).

Przykład 1: Umowa zlecenie zawarta z osobą, która poprowadzi szkolenie organizowane przez stowarzyszenie. Szkolenie trwa określoną liczbę godzin.

Przykład 2: Umowa zlecenie z ekspertem, który raz w tygodniu prowadzi w organizacji porady z określonego zakresu. Ustalone jest, że porady trwają od godz. X do godz. Y, jeden dzień w tygodniu. Umowa zawarta została na pół roku.

Przykład umowy, w której określenie sposobu potwierdzania liczby godzin nie wynika bezpośrednio z charakteru działania.

Przykład 3: Umowa zlecenie z osobą dokonującą transkrypcji wywiadu, zapisu konferencji itp. Jedyną "daną godzinową", która dysponujemy przy zawieraniu tej umowy jest długość nagrania. Z długości nagrania nie można jednak bezpośrednio wywnioskować, ile może trwać wykonywanie zlecenia. W tym przypadku sensownym sposobem potwierdzenia liczby godzin wykonywania zlecenia, będzie deklaracja zleceniobiorcy, jak długo trwała praca.

Warto pamiętać, że to strony znajdują sposób potwierdzania liczby godzin. To organizacja pozarządowa wspólnie ze zleceniobiorcą (czyli przykładowym szkoleniowcem lub osobą dokonującą transkrypcji) wymyśla ten sposób. Ustawa nie określa, jak to robić.

PODPOWIADAMY

Najprostszym sposobem potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia, który będzie spełniał wymagania ustawowe, jest podanie liczby godzin przez wykonującego (zlecenie wykonywałem/wykonywałam …. godzin):

• na rachunku (w przypadku umowy zlecenia),
• na fakturze (w przypadku osób samozatrudnionych).

Wybrany sposób potwierdzania liczby godzin musimy wcześniej opisać w umowie. Czyli:

• najpierw w umowie zapisujemy, że wybranym sposobem potwierdzenia liczby godzin będzie zapis na rachunku lub fakturze,
• a potem, kiedy zleceniobiorca wystawia rachunek lub fakturę, potwierdza na nich liczbę godzin (stosuje opisany wcześniej w umowie sposób potwierdzania).

Zobacz koniecznie

[kalkulatory, wzory umów i kwestionariusze związane z umowami - JAK OBLICZYĆ WYNAGRODZENIE]

Obowiązek określenia sposobu potwierdzania godzin nie jest przypisany żadnej ze stron (tzn. tak naprawdę jest przypisany obu). Ponieważ jednak to organizacja pozarządowa poniesie karę za ewentualne niestosowanie się do przepisów, w praktyce to właśnie NGO (zleceniodawcę) obciąża obowiązek związany z przechowywaniem dokumentacji potwierdzające liczbę godzin. Dokumentację należy przechowywać "przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne".

Od 1 stycznia 2017 r. trzeba dokonywać "wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej" co najmniej raz w miesiącu. Ten przepis dotyczy tylko umów zawartych na czas dłuższy niż jeden miesiąc (w przypadku umów krótszych i tak to się dzieje). Prawo do wypłaty w wysokości minimalnej stawki jest prawem, którego zleceniobiorca nie może się zrzec. Ustawa określa też, że "wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej".

Przepisów o minimalnej stawce godzinowej nie stosuje się:

1. Do zleceniobiorców i osób świadczących usługi, jeżeli wykonują je w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, o ile zatrudniają pracowników lub innych zleceniobiorców.
2. Wynagrodzenie prowizyjne oznacza wynagrodzenie uzależnione od wyników (takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności) uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług, lub od wyników działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których usługi są świadczone.
3. Do wymienionych w ustawie umów o wykonywanie pewnych rodzajów prac związanych z usługami opiekuńczymi, tj.:
4. umów dotyczących usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie art. 52 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
5. umów:

• o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
• o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka,
• w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
• w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej,
• w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
• umów dotyczących usług opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu lub domu, a ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba, z wyjątkiem przypadku świadczenia usług we wszelkich placówkach świadczących całodobowe usługi dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku,
• umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek - jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba,
• w przedmiocie pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora,