Poradnik - ngo.pl

Obliczanie wynagrodzenia dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (zasady wyliczenia od lipca 2022)

Wypłacane wynagrodzenie obciążane jest potrąceniami na składki ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego oraz zaliczkami na podatek dochodowy osób fizycznych, według stawek obowiązujących w miesiącu wypłaty wynagrodzenia dla zatrudnionego. Dodatkowo pracodawca musi zapłacić część składek ZUS z środków nie odliczanych od kwoty brutto wynagrodzenia.

Poniższe wyliczenie ma zastosowanie do podstawowego sposobu wyliczenia płacy. Przyjęliśmy następujące założenia:

• pracownik pracuje na jednej umowie o pracę,
• pracownik pracuje w tej samej miejscowości,
• uwzględniamy kwotę wolną (pracownik złożył PIT-2),
• pracownik ma ukończone 26 lat,
• dochód pracownika mieści się w pierwszym progu podatkowym (dochody pow. 120 tys. zł roczne),
• pracownik nie płaci składek na pracownicze plany kapitałowe,
• pracownik nie zrezygnował z naliczania kosztów uzyskania przychodu,
• pracodawca zatrudnia do 9 pracowników,
• pracownik nie korzysta z innych ulg wprowadzonych w 2022 roku.

Wyliczenie uwzględnia zmiany wprowadzone w lipcu 2022 roku:

• nie obowiązuje już tzw. ulga dla kasy średniej,
• stawka podatku w pierwszym progu podatkowym to 12%,
• zmiana stawki zmniejszyła miesięczną kwotę zmniejszająca podatek do 300 zł.

Obliczmy wynagrodzenie Pana Andrzeja, któremu zaoferowaliśmy 3 500,00 zł brutto. Kwota brutto, za pracę na pełen etat (40 godz. tygodniowo), nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia (w 2022 roku to 3 010 zł).

Zaczynamy od kwoty brutto wynagrodzenia - 3 500,00 zł. Najpierw odliczamy od kwoty brutto składki na ubezpieczenia społeczne płacone ze środków pracownika:

• emerytalne 9,76% = 341,60 zł
• rentowe 1,5% = 52,50 zł
• chorobowe 2,45% = 85,75 zł

Od kwoty brutto odejmujemy wszystkie składki ubezpieczenia społecznego i otrzymujemy wynagrodzenie zasadnicze – podstawę do wyliczania podatku (które w naszej sytuacji wynosi: 3 500,00 zł - 479,85 = 3 020,15 zł).

W kolejnym kroku rozpoczynamy naliczanie podatku – od wynagrodzenia zasadniczego odejmujemy koszty uzyskania przychodu: czyli  3 020,15 zł - 250,00 zł = 2 770,15 zł. Ta kwota to dochód – który zawsze zaokrąglamy do pełnych złotych – 2 770,00 zł.

W kolejnym kroku od dochodu obliczamy zaliczkę na podatek dochodowy. W tym celu mnożymy dochód przez obowiązującą pracownika stawkę podatku od osób fizycznych. (założyliśmy, że nasz pracownik w momencie wypłaty nie przekracza pierwszego progu podatkowego - stawka podatku 12%: 2 770,00 zł x 12% = 332,00 (zaokrąglone do pełnych złotych). Od wyliczonej kwoty odejmujemy wysokość miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (pracownik upoważnił od tego składając oświadczenie PIT-2) w wysokości 300,00 zł - zaliczka na podatek zmniejszyła się do 32,00 zł.  

Od stycznia 2022 roku, wyliczając wynagrodzenia nie odliczamy od kwoty zaliczki żadnej części składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składaka ubezpieczenia zdrowotnego w wysokości 9% wynagrodzenia zasadniczego (brutto minus składki ubezpieczenia społecznego) w jest w całości potrącana od wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi. W naszym przykładzie składka ubezpieczenia zdrowotnego to: 3 020,15 x 9,00% = 271,81 zł. 

Uwaga dotycząca niższych kwot wynagrodzeń, poniżej 1400 zł : w 2022 roku kwota składki ubezpieczenia zdrowotnego nie może przekraczać kwoty zaliczki na podatek wyliczanej wg zasad 2021 roku, w takiej sytuacji należna do wpłaty składka ubezpieczenia zdrowotnego musi być zmniejszona do wysokości zaliczki podatku z 2021 roku. Nasz kalkulator wynagrodzeń (link na dole) uwzględnia taką sytuację. 

Teraz już możemy policzyć wynagrodzenie netto (czyli popularne „na rękę”): od kwoty brutto odejmujemy sumę składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), składkę ubezpieczenia zdrowotnego oraz zaliczkę na podatek dochodowy: 3 500,00 zł - 479,85 zł - 271,81 zł - 32,00 zł = 2 716,34 zł. Taką właśnie kwotę wypłacimy panu Andrzejowi – jest to kwota wynagrodzenia netto.

Nie jest to jednak całość kosztów wynagrodzenia jakie musimy ponieść. Na razie składkami obciążyliśmy wynagrodzenie brutto pracownika. Poza tymi składami trzeba wyliczyć, jakie składki trzeba doliczyć do kwoty brutto wynagrodzenia, składki określone jako płacone ze środków pracodawcy. Od kwoty brutto naszego wynagrodzenie 3 500,00 zł, naliczamy:

• składka na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 9,76% = 341,60 zł
• składka na ubezpieczenie rentowe w wysokości 6,50% = 227,50 zł
• składka na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,67% (stawka obowiązująca od 01.04.2018 dla pracodawców zatrudniających do 9 pracowników) = 58,45 zł
• składka na Fundusz Pracy 2,45% = 85,75 zł.

• składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 0,10% – tej składki nie nalicza się w stowarzyszeniach i fundacjach.

Łączna wysokość składek, które należy doliczyć do kwoty brutto (ze środków pracodawcy) wyniesie 713,30 zł. Po dodaniu tej kwoty do kwoty brutto otrzymujemy całkowity koszt wypłaty, który wynosi 4 213,30 zł. 

Ważne, aby o tym pamiętać tworząc budżety, czy aplikując o środki (jeśli np. planujemy je przeznaczyć na wynagrodzenia). Jeśli „zapomnimy” o składkach pracodawcy, może się okazać, że nie będziemy mieli z czego ich zapłacić.

Zobacz koniecznie - Opisany przykład w formie aktywnego arkusza kalkulacyjnego

[kalkulatory, wzory umów i kwestionariusze związane z umowami - JAK OBLICZYĆ WYNAGRODZENIE]

Przy umowach o pracę wynagrodzenie objęte są ochroną – Kodeksu pracy określa zasady dotyczące jego wypłaty. 

Przede wszystkim pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę.

Wynagrodzenie musi być wypłacane nie rzadziej niż co miesiąc. Wypłata nie może być wypłacone później niż w ciągu 10 dni kolejnego miesiąca, jeśli 10 dzień wypada w dniu wolnym o pracy to wynagrodzenie musi być wypłacone przed tym dniem. 

Od 2019 roku wynagrodzenie ma być wypacane na konto bankowe pracownika. Jeśli pracownik chce otrzymywać wynagrodzenie w gotówce to musi w tej sprawie złożyć pracodawcy wniosek w formie papierowej lub elektronicznej.