Co jest zbiórką publiczną? Gdzie należy ją zgłosić? Jak wygląda formularz zgłoszenia? Jak się rozliczyć i sprawozdać ze zbiórki?
Obejrzyj film - Zbiórki publiczne bez tajemnic
Co jest zbiórką publiczną, co nią nie jest, na jakie cele może być prowadzona zbiórka publiczna
Zbiórka publiczna:
- dotyczy wyłącznie ofiar w gotówce lub w naturze, czyli: pieniędzy, darów rzeczowych
- zbiórka w miejscach publicznych, zbierający i dający nie znają się (np. na ulicy, w parku, na cmentarzu, w sklepie, „domokrążne zbieranie od domu do domu”) do: puszek, skarbon, koszy,
- na cel pożytku publicznego, np. kulturę, pomoc dobroczynną lub na cel religijny (poza terenem kościołów)
Regulowane jest zbieranie pieniędzy i darów rzeczowych w miejscach publicznych, ponieważ gotówka lub dary zbierane w ten sposób nie są ewidencjonowane i nie pozostaje ślad ich przepływu – informacje o przekazanej gotówce i darach, a także o darczyńcy są niedostępne dla kontroli skarbowej.
Przepisy wyjaśniają co jest zbiórką publiczną, a co nią nie jest (co nie jest zbiórką w rozumieniu ustawy wyjaśniamy w dalszej części tekstu).
art. 1 ust. 1 ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych [definicja zbiórki]
Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057), oraz na cele religijne.
Zbiórki publiczne, które mieszczą się w definicji z ustawy muszą zostać zgłoszone (o obowiązku zgłoszenia piszemy poniżej). W działaniach organizacji pozarządowych możemy spotkać się często z zastosowaniem określenia „zbiórki publiczne” do szerszego spektrum działań polegających na zbieraniu środków i rzeczy, niż te, które wskazuje ustawa. Zgłaszać trzeba jednak tylko zbiórki odpowiadające definicji.
PRZYKŁAD: Zbiórką publiczną jest zbiórka w zakładzie pracy, restauracji itp. za zgodą właściciela, w urzędzie za zgodą kierownika tego urzędu, jeśli jest to zbiórka nie tylko dla zamkniętego grona osób.
Ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych
Zasady dotyczące zbiórek publicznych (ale też wskazujące co zbiórką publiczną nie jest) reguluje ustawa z 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych. To stosunkowo nowy akt prawny, uchwalony przy współpracy z organizacjami pozarządowymi i realizujący wiele ich postulatów dotyczących zbiórek. Warto zwrócić uwagę, że ustawa z 2014 r. nie jest zbyt często nowelizowana, nie objęła ją z pewnością żadna poważniejsza zmiana. Świadczy to o stabilnym charakterze przepisów o zbiórkach. Póki co nie ma poważnych postulatów zmiany tych przepisów.
zobacz tekst ustawy: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20140000498
Ngo.pl poleca
Szukasz pieniędzy dla swojej organizacji? Potrzebujesz informacji o zbiórkach publicznych i innych sposobach zbierania funduszy w internecie i realu? Szukasz konkretnych porad, wskazówek? Mamy dla Ciebie idealne rozwiązanie: kurs online „Jak zacząć zbierać pieniądze dla NGO". Przygotował go zespół ekspertów i ekspertek ngo.pl, którzy od lat pomagają NGO w całej Polsce rozwiązywać problemy i trudności formalno-prawne.
Na co zbiórka (cele)
I. Cel zbiórki musi być ze „sfery zadań publicznych” – bo mówimy o zbiórce publicznej, nie można więc zbierać na każdy dowolny cel.
Możliwy cel zbiórki publicznej określono poprzez odniesienie do katalogu zadań publicznych z art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Można zbierać na cele określone w art. 4 ust. 1 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a więc cele opisane dość szeroko: np. na działalność charytatywną, działalności na rzecz mniejszości narodowych, promocję zdrowia, działalności na rzecz osób niepełnosprawnych; naukę; kulturę; ekologię.
II. Można też zbierać pieniądze i dary na cele religijne.
UWAGA
Organizator zbiórki publicznej nie może jej organizować na cel niezgodny z prawem, leżący poza sferą zadań publicznych.
Czy można zmienić cel zbiórki publicznej?
Ustawa dopuszcza możliwość zmiany celu zbiórki w trakcie jest trwania, ale nadal musi to być cel zgodny z ustawą o pożytku lub religijny. W takim przypadku organizator zbiórki musi powtórnie zgłosić zbiórkę (art. 12 ust. 2).
Możliwe jest również spożytkowanie zebranych ofiar na cel inny niż podany w zgłoszeniu, jeżeli cel podany w zgłoszeniu został osiągnięty lub nie może być kontynuowany (ale nadal musi być to cel zgodny z ustawą o pożytku lub cel religijny).
Co zbiórką publiczną nie jest?
Zbiórką publiczną nie jest taki rodzaj zbierania, po którym pozostaje ślad przepływu pieniędzy albo ewidencjonowania darów, np:
- przelewy na konto bankowe stowarzyszenia, fundacji, apele o takie wpłaty,
- wpłaty na konto on-line, przekazywanie darów, pieniędzy za pomocą wirtualnych platform (np. crowdfunding),
- publikowanie w mediach, internecie, wysyłanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej (mailing, SMS-y), także z wykorzystaniem bazy danych (w tym również zakupionej bazy danych) apeli o: przekazywanie wpłat na konto, złożenie zleceń stałych / przelewów na konto bankowe lub o przesłanie SMS-ów na określony numer,
- SMS-y charytatywne dla organizacji pozarządowych,
- sprzedaż, np. biletów na koncert (to sprzedaż więc powinna odbywać się w ramach działalności gospodarczej, więcej na ten temat dalej).
UWAGA
Z uzasadnienia do ustawy o zbiórkach publicznych wynika, że dotyczy ona tylko takich zbiórek, gdzie nie ma śladów przepływu pieniędzy, darów – podobne rozwiązania obowiązują w innych krajach, np. Wielkiej Brytanii, Holandii. Mimo to każdy, kto zbiera środki na cele publiczne ma moralny obowiązek sprawozdać się przed darczyńcami z tego, ile środków zebrał i jak je spożytkował (choćby na swojej stronie internetowej). Poza tym organizacje pozarządowe mają też obowiązki sprawozdawcze z prowadzonej działalności i inne mechanizmy nadzoru.
Zbiórką publiczną nie jest też (zwolnienia zapisane w ustawie) zbiórka:
- na cele religijne, na terenie kościołów,
- koleżeńska, w zamkniętym gronie, np. w pracy, w urzędzie,
- loteria pieniężna, fantowa (są regulowane ustawą o grach hazardowych),
- w szkole, tylko wśród młodzieży, nauczycieli.
WSKAZÓWKA
Jeśli na terenie szkolnym, ale nie tylko wśród młodzieży i nauczycieli to jest zbiórka publiczna. Np. w budynku szkoły w czasie ferii ma się odbyć otwarta impreza dla mieszkańców gminy, podczas której będą zbierane pieniądze do skarbony – wtedy jest to zbiórka publiczna, trzeba ją zgłosić na zbiorki.gov.pl.
Zbiórki niepodlegające zgłoszeniu (nie spełniające definicji z ustawy). Przykłady
Czy sprzedaż przedmiotów przez fundacje, stowarzyszenia na aukcji na balu charytatywnym, to zbiórka publiczna?
Nie. To nie jest zbiórka publiczna w rozumieniu ustawy i nie podlega obowiązkowi zgłoszenia i rozliczenia na zbiorki.gov.pl.
Czy sprzedaż tzw. cegiełek to zbiórka publiczna?
Raczej jest to sprzedaż przedmiotów, a ta nie podlega zgłoszeniu na zbiorki.gov.pl.
Zależy jednak co jest tzw. cegiełką, bowiem w sytuacji, gdy ofiarodawca otrzymuje „cegiełkę” – przedmiot niemający praktycznej wartości to wówczas tak naprawdę nie dochodzi do sprzedaży przedmiotu. Dlatego zbiórka ofiar w gotówce lub w naturze z użyciem cegiełek, które praktycznie nie mają wartości, może podlegać ustawie o zbiórkach, czyli wymaga zgłoszenia na zbiorki.gov.pl).
Za to sprzedaż przedmiotów, np. tzw. cegiełek, które tak naprawdę są wartościowymi przedmiotami (o ile rzeczywiście mamy do czynienia ze świadczeniem wzajemnym) nie jest darowaniem w postaci „ofiar w gotówce lub naturze” i nie podlega ustawie. Jeśli organizacja pozarządowa chce w ten sposób zbierać pieniądze na swoją działalność statutową to musi albo prowadzić działalność odpłatną pożytku publicznego, albo mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą.
Czy uliczni sprzedawcy pocztówek i różnych gadżetów organizacji pozarządowych, powołujący się na zbiórkę na jakiś pożyteczny cel, mogą to robić (w formie zbiórki)?
To zależy. Nie – jeśli pocztówka albo gadżet są sprzedawane. Sprzedaż przedmiotów lub usług nie podlega ustawie o zbiórkach publicznych. Można sobie jednak wyobrazić sytuację, że pocztówka albo gadżet są tylko symbolem wdzięczności za dar w gotówce przekazywany w przestrzeni publicznej. Wtedy – tak jak w przypadku cegiełki o symbolicznej wartości – mamy do czynienia ze zbiórką publiczną i trzeba ją zgłosić.
Kto może prowadzić zbiórkę publiczną
Uprawnione do prowadzenia zbiórek publicznych są:
- fundacja, stowarzyszenie, stowarzyszenie zwykłe, klub sportowy, ale też związek zawodowy, organizacje pracodawców, spółdzielnie socjalne
- tzw. organizacje kościelne i wyznaniowe
- komitety społeczne powołane w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej
Komitet społeczny
Zbiórki publicznej nie może prowadzić jedna osoba. Ale mogą to zrobić co najmniej trzy osoby mające pełną zdolność do czynności prawnych i niekarane – mogą utworzyć komitet społeczny. Uchwalają one akt założycielski (zawiera: imię, nazwisko, numer PESEL, adresy zamieszkania członków komitetu społecznego; adres do korespondencji; dane osoby upoważnionej do reprezentowania komitetu społecznego; cel w jakim komitet społeczny został zawiązany):
- według urzędowego wzoru papierowo, z własnoręcznymi podpisami (link do wzoru w formacie rtf - kliknij tutaj)
- lub na formularzu elektronicznym na zbiorki.gov.pl, z podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP.
Dodatkowo wszyscy członkowie komitetu społecznego są zobowiązani do złożenia oświadczeń o niekaralności pod rygorem odpowiedzialności karnej za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe.
Członkowie komitetu społecznego ponoszą odpowiedzialność osobistą za działania komitetu. Każda zmiana składu komitetu musi zostać zgłoszona, urzędnicy aktualizują te dane na zbiorki.gov.pl.
Komitet może też powstać w związku ze zbiórką na wydatki dotyczące wykonywania inicjatywy ustawodawczej przez obywateli.
Zgłoszenie zbiórki publicznej na zbiórki.gov.pl, odmowa przyjęcia zgłoszenia
Zbiórkę publiczną zgłasza się na portalu zbiorki.gov.pl. Zgłoszenie odbywa się elektronicznie lub papierowo na urzędowym wzorze. Wzór zgłoszenia wynika z rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych.
Ministrem, które odpowiada za zbiórki publiczne (przyjmowanie zgłoszeń, sprawozdań, administrowaniem portalem zbiorki.gov.pl) jest „minister właściwy do spraw administracji publicznej” (art. 5 ust. 3 ustawy o zbiórkach).
Do przeprowadzenia zbiórki wystarczy poprawnie wypełnione zgłoszenie (w zależności od sytuacji dodatkowo: akt założycielski komitetu społecznego lub pełnomocnictwo do reprezentowania).
Po weryfikacji formalnej dane zawarte w zgłoszeniu zostają zamieszczone na portalu zbiórek publicznych zbiorki.gov.pl i dostępne są dla wszystkich zainteresowanych.
Zbiórka może rozpocząć się dopiero po publikacji informacji ze zgłoszenia na portalu zbiórek publicznych.
Wybór danej formy przy zgłoszeniu zbiórki (elektronicznie lub papierowo) nie jest zobowiązujący również dla złożenia sprawozdania. Za każdym razem, przy kolejnych obowiązkach, organizator zbiórek może wybrać inną metodę zgłoszenia (elektronicznie czy papierowo).
Zgłaszanie zbiórek: droga elektroniczna
Zgłoszenie i rozliczanie zbiórki drogą elektroniczną jest obsłużone szybciej. Jest też wygodniejsze dla organizatora – w formularz wbudowane są podpowiedzi pomagające odpowiednio wypełnić dokument. Chcąc zgłosić zbiórkę elektronicznie należy na portalu zbiórek zbiorki.gov.pl wejść do sekcji „zgłoś lub rozlicz zbiórkę” / „zgłoś lub rozlicz zbiórkę elektronicznie”, w której następuje przekierowanie organizatora do strony logowania na ePUAP (nie zostaniemy przekierowani automatycznie - będziemy musieli kliknąć w podany link).
Do elektronicznego zgłoszenia i sprawozdania jest konieczne konto na ePUAP (można też użyć płatnego podpisu elektronicznego).
O profilu zaufanym i tym jak można go wykorzystywać w działaniach NGO zobacz:
- Profil zaufany (ePUAP). Po co i jak go założyć?
- Profil zaufany – polecamy wszystkim członkom zarządów
Zgłosić zbiórkę może też osoba osobno upoważniona do tego – wtedy do zgłoszenia zbiórki trzeba będzie dołączyć kopię upoważnienia.
Jeśli osoba zgłaszająca zbiórkę nie jest do tego upoważniona (np. nie jest w zarządzie organizacji), musi dołączyć do zgłoszenia pełnomocnictwo (albo jego kopię). Bez tego zgłoszenie zbiórki nie będzie poprawnie formalnie i nie będzie mogło być opublikowane na portalu zbiorki.gov.pl.
Zgłaszanie zbiórek: przy wieloosobowej reprezentacji [droga elektroniczna]
Możliwe jest także zgłoszenie elektroniczne kilkuosobowego sposobu reprezentacji za pomocą ePUAP. W przypadku „kilkuosobowego podpisu” procedura zgłoszenia będzie trochę bardziej skomplikowana, ale elektroniczne zgłoszenie zbiórki publicznej przez dwie osoby (lub więcej) jest możliwe. W takiej sytuacji potrzebnych jest parę dodatkowych czynności, które umożliwią składanie podpisów przez kilka osób. Wszystkie osoby, które chcą podpisywać dokument w ramach jednego organizatora muszą założyć odrębne konta (każdy niezależnie) na ePUAP. Następnie wybierają one ze swojego grona administratora, który będzie dodawać do konta nowych użytkowników. Osoba, które będzie dodawała nowe osoby do konta musi znać identyfikatory/loginy tych osób. Odpowiednie instrukcje znajdują się na portalu zbiorki.gov.pl.
Zgłaszanie zbiórek: formularz papierowy
Zbiórki można zgłaszać wysyłając formularz drogą tradycyjną (pocztą) lub zanosząc osobiście do ministerstwa (aktualnych danych adresowych najlepiej szukać w serwisie zbiórek zbiorki.gov.pl).
Formularz można pobrać na portalu zbiórek, w sekcji „zgłoś lub rozlicz zbiórkę papierowo”. Są tu dostępne także formularze sprawozdań – można je wydrukować, wypełnić i wysłać pocztą. Obsługujący portal urzędnicy wprowadzają te dane na zbiorki.gov.pl.
Zgłoszenie papierowe musi zostać opatrzone własnoręcznym podpisem osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora zbiórki.
Zgłaszając lub rozliczając zbiórkę w postaci papierowej organizator powinien zwrócić uwagę na:
- Odpowiednie wypełnienie wszystkich obowiązkowych pól formularza. W przypadku niekompletnego wypełnienia wniosku będziesz wzywany/-a do uzupełnienia dokumentu. W konsekwencji, nie można, jeszcze przez jakiś czas, rozpocząć zbiórki publicznej.
- Podpis dokumentu przez osobę do tego uprawnioną. Ministerstwo weryfikuje, czy osoba zgłaszająca zbiórkę danej organizacji jest uprawniona do jej reprezentowania. Jeśli osoba nie jest uprawniona na podstawie danych rejestrowych (KRS lub inny rejestr) do wniosku należy dołączyć pełnomocnictwo.
Terminowe i staranne wypełnianie sprawozdań z przeprowadzonej zbiórki oraz ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar. Więcej informacji na zbiorki.gov.pl: „Jak prawidłowo zgłosić lub rozliczyć zbiórkę”.
Organizator może prowadzić w tym samym czasie więcej niż jedną zbiórkę publiczną.
Jakie dokumenty należy złożyć, aby zgłosić zbiórkę
- Zbiórkę publiczną zgłasza organizacja na podstawie danych rejestrowych (np. KRS)
Wymagane: Organizacja doręcza tylko zgłoszenie. Osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki jest weryfikowana na podstawie wpisu do KRS lub innego rejestru, właściwego dla organizacji dokonującej zgłoszenia (np. rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych prowadzony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji).
Obowiązkiem organizatora jest dbanie o to, żeby dane zawarte w KRS lub innym rejestrze były aktualne. Jeśli uprawnionych do reprezentowania organizacji jest więcej osób, wówczas wszystkie te osoby muszą podpisać zgłoszenie.
- Zbiórkę publiczną zgłasza pełnomocnik organizacji
Wymagane: zgłoszenie zbiórki publicznej + pełnomocnictwo (organizację prowadzącą zbiórkę reprezentuje osoba uprawniona na podstawie pełnomocnictwa) + dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa
Osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki jest weryfikowana na podstawie dołączonej kopii pełnomocnictwa. Do pełnomocnictwa dołącza się dowód opłaty skarbowej (17 zł) chyba, że organizacja korzysta ze zwolnienia z tej opłaty (np. OPP wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego). Obowiązkiem organizatora jest dbanie o to, żeby dane osoby uprawnionej do reprezentowania zawarte w zgłoszeniu i pełnomocnictwie były zgodne.
WSKAZÓWKA: Ustawa nie wskazuje formatu, jaki powinien mieć plik z pełnomonictwem. Warto jednak stosować powszechnie stosowane formaty (np. pdf), tak, aby urzędnik rozpatrujący zgłoszenie mógł jak najsprawniej zweryfikować je pod kątem formalnym.
- Zbiórkę publiczną zgłasza komitet społeczny
Wymagane: zgłoszenie zbiórki publicznej + akt założycielski
Osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki jest weryfikowana na podstawie danych zawartych w akcie założycielskim. Obowiązkiem organizatora jest dbanie o to, żeby dane osoby uprawnionej do reprezentowania zawarte w zgłoszeniu i akcie założycielskim były zgodne.
Odmowa przyjęcia zgłoszenia zbiórki
Ministerstwo odmawia zamieszczenia zgłoszenia zbiórki (w drodze decyzji administracyjnej, czyli organizator otrzymuje oficjalne pismo z ministerstwa w tej sprawie), gdy:
- wskazany w zgłoszeniu cel zbiórki publicznej jest niezgodny z prawem lub wykracza poza sferę zadań publicznych z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, albo nie jest celem religijnym, a w przypadku komitetu społecznego – jest niezgodny z celem, w jakim komitet został powołany,
- sprawozdanie z poprzedniej zbiórki publicznej nie zostało zamieszczone w terminie na portalu zbiórek publicznych.
Decyzja o odmowie jest wydawana w ciągu 3 dni dla zgłoszenia elektronicznego lub 7 dla zgłoszenia papierowego.
Kary za zbiórki publiczne bez zgłoszenia
- Kto bez wymaganego zgłoszenia zbiórki publicznej lub niezgodnie ze zgłoszeniem zbiórki publicznej organizuje lub przeprowadza zbiórkę publiczną, podlega karze grzywny.
- Można orzec przepadek przedmiotów uzyskanych ze zbiórki publicznej przeprowadzonej niezgodnie ze zgłoszeniem, a przepadek, gdy zbiórkę publiczną przeprowadzono bez zgłoszenia. Zostają one przekazane instytucji pomocy społecznej lub instytucji kultury.
Jakie informacje mogą znaleźć obywatele i organizatorzy na zbiórki.gov.pl, jak sprawdzić czy zbiórka jest zgłoszona
Informacja o zgłoszeniu zbiórki publicznej opublikowana na zbiorki.gov.pl zawiera:
- numer zbiórki publicznej
- dane organizatora zbiórki: a) nazwa, adres siedziby oraz numer KRS, numer NIP lub numer REGON – w przypadku fundacji, stowarzyszenia, tzw. organizacji kościelnej, b) imiona i nazwiska oraz miejsca zamieszkania członków komitetu społecznego (czyli bez PESEL i numeru oraz serii dowodu tożsamości, które podaje się w zgłoszeniu)
- cel zbiórki publicznej;
- sposób prowadzenia zbiórki publicznej;
- miejsce prowadzenia zbiórki publicznej;
- termin rozpoczęcia i zakończenia zbiórki publicznej;
- przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki publicznej, które zostaną pokryte z zebranych ofiar.
Informacja o zgłoszeniu zbiórki publicznej może też zawierać inne informacje podane w zgłoszeniu zbiórki, z wyłączeniem danych osobowych.
Dla organizatorów zbiórek
Na zbiorki.gov.pl zgłasza się oraz rozlicza zbiórkę elektronicznie lub papierowo. Organizatorzy zbiórki publicznej znajdą tu formularze zgłoszenia i sprawozdań, instrukcje, porady dotyczące procedur zgłaszania zbiórek, sprawozdawczości, zakładania profilu zaufanego. System wysyła także do organizatorów przypomnienie o konieczności terminowego rozliczenia się (jeśli podano maila do kontaktu).
Warto zapoznać się z tymi materiałami przed rozpoczęciem zbiórki publicznej, bo znacznie ułatwi to dalsze działania.
Dla obywateli
Każdy może sprawdzić: kto prowadzi zbiórkę, w jaki sposób, co się stało z pieniędzmi lub darami rzeczowymi, które przekazaliśmy, jak zostały rozliczone. Zgłaszane informacje dotyczące zbiórki są dostępne dla każdego. Korzystając z wyszukiwarki, można odszukać zbiórki o określonych cechach (np. takim samym celu). Portal pozwala też tworzyć wykresy i zestawienia.
Dostępne są dane dotyczące zbiórek aktualnie prowadzonych oraz zbiórek zakończonych (zgłoszenie, sprawozdania), do 10 lat wstecz.
Jak udokumentować przed strażnikiem straży miejskiej, że prowadzi się zbiórkę publiczną legalnie?
Kwestujący mogą pokazać identyfikatory, zgłoszenie w Internecie (jeśli mają akurat dostęp do internetu), ostatecznie można wydrukować informacje zgłoszone na portalu. Nie ma specjalnej opcji wydruku na zbiorki.gov.pl, ale w niczym to nie ogranicza użytkownika portalu (organizatora zbiórki) w wydrukowaniu sobie informacji o danej zbiórce lub dowolnej innej strony portalu. Można te informacje dowolnie kopiować i drukować np. w formie printscreen-ów.
Co zawiera formularz zgłoszenia (dane zgłaszane do zbiórki publicznej)
Zakres zgłaszanych danych (elektronicznie lub papierowo) wynika z rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych.
Zgłoszenie zawiera dane:
- cel zbiórki publicznej (np. wspieranie rodziny, działalność charytatywna, ochrona zdrowia, działalność na rzecz praw kobiet, oświata, kultura lub cel religijny); Nieobowiązkowo można dodatkowo dokładnie opisać cel zbiórki, np. zbiórka na budowę pomnika upamiętniającego określone wydarzenie w określonym miejscu, itp. – informacja taka będzie służyła darczyńcy, aby wiedział dokładnie, na co przeznacza swoje ofiary.
- dane organizatora zbiórki (fundacji, stowarzyszenia, komitetu społecznego): a) nazwa podmiotu, adres siedziby oraz numer KRS, numer NIP lub numer REGON – w przypadku fundacji, stowarzyszenia, tzw. organizacji kościelnej, b) imiona i nazwiska członków komitetu społecznego, ich adresy zamieszkania, numery PESEL, a w przypadku gdy członek komitetu nie ma numeru PESEL, serię i numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość (dowód osobisty, paszport) – w przypadku komitetu społecznego; Dane osobowe: PESEL, numer i seria dowodu osobistego są zgłaszane, ale nie są widoczne, ogólnie dostępne na zbiorki.gov.pl.
- dane, w zakresie określonym w pkt 2 lit. b, osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora zbiórki;
- sposób prowadzenia zbiórki publicznej (np. zbiórka datków do skarbon, puszek; zbiórka żywności do koszy w sklepach);
- miejsce prowadzenia zbiórki (np. na ulicy, w sklepie);
- termin rozpoczęcia i termin zakończenia zbiórki;
- przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki, które zostaną pokryte z zebranych ofiar.
Jak wynika z uzasadnienia do ustawy o zbiórkach poziom kosztów powinien umożliwiać prawidłową i skuteczną organizację zbiórki (m.in. transport darów, zakup skarbon itp.). Ustawodawca nie określił ich poziomu. Kwestię oceny kosztów - czy są za wysokie, czy też nie pozostawia się ocenie darczyńców. To darczyńca zadecyduje, czy chce wesprzeć działalność podmiotu, który w takiej lub innej wysokości szacuje koszty.
Zmiana, poprawienie danych w zgłoszeniu
W przypadku konieczności zmiany danych zawartych w zgłoszeniu zbiórki publicznej organizator zbiórki informuje o zmianach, doręczając aktualizowane zgłoszenie zbiórki publicznej w postaci elektronicznej albo papierowej w terminie 30 dni od dnia, w którym zmiana nastąpiła.
Gdy zgłoszenie wypełniono błędnie lub do zgłoszenia nie dołączono aktu założycielskiego ministerstwo nie później niż w terminie 3 dni roboczych od wpłynięcia zgłoszenia elektronicznego i nie później niż w terminie 7 dni roboczych od wpłynięcia zgłoszenia papierowego, wzywa zgłaszającego zbiórkę publiczną do uzupełnienia braków zgłoszenia w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie zgłoszenia bez rozpoznania. Termin biegnie od dnia otrzymania uzupełnionego zgłoszenia.
Jak sprawozdajemy się ze zbiórki publicznej
To, jak i kiedy składać sprawozdanie, zależy od rodzaju zbiórki.
Organizator i okres trwania zbiórki:
- Organizacja prowadzi zbiórkę nie dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka krótkoterminowa)
- Organizacja prowadzi zbiórkę dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka długoterminowa)
- Komitet społeczny prowadzi zbiórkę trwającą nie dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka krótkoterminowa)
- Komitet społeczny prowadzi zbiórkę dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka długoterminowa)
Rodzaje sprawozdań:
- z przeprowadzonej zbiórki,
- z rozdysponowania zebranych ofiar.
Informacje szczegółowe dla każdej wymienionej wyżej kategorii przedstawiamy poniżej. Możecie skorzystać też z podpowiedzi zawartych w opracowanym przez ministerstwo schemacie - kliknij).
Wzory sprawozdań wynikają z rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych.
Sprawozdania zamieszcza się na portalu zbiórek publicznych w postaci dokumentu elektronicznego, potwierdza je osoba / osoby za pomocą ePUAP (lub płatnym podpisem elektronicznym). Jeśli sprawozdanie jest papierowe podpisuje je osoba upoważniona do reprezentowania organizatora zbiórki.
Jeśli złożone sprawozdania mają braki ministerstwo niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od daty wpływu sprawozdania dla sprawozdań elektronicznych i nie później niż w terminie 7 dni roboczych dla sprawozdań papierowych, wzywa organizatora zbiórki do uzupełnienia braków sprawozdania w terminie 14 dni z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje niezamieszczenie przesłanego sprawozdania na portalu zbiórek publicznych.
Sprawozdania ze wzgledu na rodzaj organizatora i czas trwania zbiórki
Kiedy organizatorem zbiórki jest organizacja (fundacja, stowarzyszenie, tzw. organizacja kościelna)
Zbiórka trwa nie dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka krótkoterminowa)
- Sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej: organizacja składa sprawozdanie w terminie do 30 dni od dnia zakończenia zbiórki. Nie można złożyć sprawozdania przed zakończeniem zbiórki.
- Sprawozdanie z rozdysponowania zebranych ofiar: do obowiązku organizacji należy rozliczenie się z tego, jak zostały rozdysponowane wszystkie zebrane ofiary.
Sprawozdanie należy złożyć najpóźniej w terminie 3 miesięcy od daty zakończenia roku obrotowego (i nie wcześniej niż po zakończeniu zbiórki).
Jeśli organizacja w pierwszym sprawozdaniu nie wykazała rozdysponowania wszystkich zebranych ofiar, to sprawozdanie ma charakter częściowy (należy zaznaczyć tę informację na formularzu sprawozdania). W takim przypadku organizacja musi składać następne sprawozdania. Kolejny termin mija za rok (w terminie 3 miesięcy od daty zakończenia kolejnego roku obrotowego), a sprawozdania trzeba składać aż do skutku, czyli aż wszystkie ofiary zostaną rozdysponowane. Przy ostatnim składanym sprawozdaniu należy zaznaczyć, że jest to sprawozdanie końcowe. To ważne, bo jeśli organizacja przedstawi sprawozdania częściowe, ale nie umieści sprawozdania końcowego – zbiórka nie będzie uznana za rozliczoną.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty rozdysponowane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie – powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
Zbiórka trwa dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka długoterminowa)
- Sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej: w przypadku zbiórek długoterminowych organizacja rozlicza się z przebiegu zbiórki co pół roku.
Pierwsze sprawozdanie z długoterminowej zbiórki prowadzonej przez organizację musi być złożone w ciągu 30 dni po pierwszym 6-mięsiecznym okresie trwania zbiórki (od momentu rozpoczęcia zbiórki), kolejne – w ciągu 30 dni po drugim półroczu itd. Ostatnie sprawozdanie należy złożyć w ciągu 30 dni od upływu ostatniego 6-miesięcznego okresu trwania zbiórki.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty zebrane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie – powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
- Sprawozdanie z rozdysponowania zebranych ofiar: Do obowiązku organizatora należy rozliczenie się z tego, jak zostały rozdysponowane wszystkie zebrane ofiary.
W przypadku zbiórek długoterminowych organizacja rozlicza się w cyklu rocznym, a potem składa sprawozdanie końcowe.
W ciągu 30 dni po pierwszym 12-miesięcznym okresie trwania zbiórki (od momentu rozpoczęcia zbiórki) trzeba się rozliczyć z tego, jak rozdysponowane zostały ofiary. Kolejne sprawozdanie trzeba złożyć za rok (w ciągu 30 dni po drugim 12-miesięcznym okresie trwania zbiórki) i tak aż do końca zbiórki oraz rozdysponowania wszystkich ofiar.
Na koniec niezbędne jest rozliczenie ostateczne. To ważne, bo jeśli organizacja przedstawi sprawozdania częściowe, ale nie umieści sprawozdania końcowego – zbiórka nie będzie uznana za rozliczoną. Złożenie sprawozdania końcowego możliwe będzie dopiero po zakończeniu zbiórki długoterminowej.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty rozdysponowane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie - powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
Kiedy organizatorem zbiórki jest komitet społeczny
Zbiórka trwa nie dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka krótkoterminowa)
- Sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej: Komitet społeczny składa sprawozdanie w terminie do 30 dni od dnia zakończenia zbiórki. Nie można złożyć sprawozdania przed zakończeniem zbiórki.
- Sprawozdanie z rozdysponowania zebranych ofiar: Do obowiązku komitetu należy rozliczenie się z tego, jak zostały rozdysponowane wszystkie zebrane ofiary.
Sprawozdanie należy złożyć najpóźniej w rok i 30 dni od zakończenia zbiórki (w terminie 30 dni od zakończenia 12-miesięcznego okresu od daty zakończenia zbiórki).
Jeśli komitet społeczny w pierwszym sprawozdaniu nie wykazał rozdysponowania wszystkich zebranych ofiar, to sprawozdanie ma charakter częściowy (należy zaznaczyć tę informację na formularzu sprawozdania). W takim przypadku komitet społeczny musi składać następne sprawozdania. Kolejny termin mija za rok (w terminie 30 dni od daty zakończenia kolejnego 12-miesięcznego okresu), a sprawozdania trzeba składać aż do skutku, czyli aż wszystkie ofiary zostaną rozdysponowane. Przy ostatnim składanym sprawozdaniu należy zaznaczyć, że jest to sprawozdanie końcowe. To ważne, bo jeśli organizator przedstawi sprawozdania częściowe, ale nie umieści sprawozdania końcowego – zbiórka nie będzie uznana za rozliczoną.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty rozdysponowane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie – powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
Zbiórka trwa dłużej niż 12 miesięcy (zbiórka długoterminowa)
- Sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej: W przypadku zbiórek długoterminowych komitet społeczny rozlicza się z przebiegu zbiórki co pół roku.
Pierwsze sprawozdanie musi być złożone w ciągu 30 dni po pierwszym 6-miesiecznym okresie trwania zbiórki (od momentu rozpoczęcia zbiórki), kolejne - w ciągu 30 dni po drugim półroczu itd. Ostatnie sprawozdanie należy złożyć w ciągu 30 dni od upływu ostatniego 6-miesięcznego okresu trwania zbiórki.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty zebrane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie – powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
- Sprawozdanie z rozdysponowania zebranych ofiar: Do obowiązku organizatora należy rozliczenie się z tego, jak zostały rozdysponowane wszystkie zebrane ofiary.
W przypadku zbiórek długoterminowych komitet społeczny rozlicza się w cyklu rocznym, a następnie składa sprawozdanie końcowe.
Pierwsze sprawozdanie komitet społeczny składa najpóźniej w ciągu 30 dni po pierwszym 12-miesięcznym okresie trwania zbiórki, kolejne - w ciągu 30 dni po drugim 12-miesięcznym okresie, itd. Końcowe sprawozdanie można złożyć dopiero po zakończeniu zbiórki (wcześniejsze sprawozdania będą sprawozdaniami częściowymi).
To ważne, gdyż jeśli komitet społeczny przedstawi sprawozdania częściowe, ale nie umieści sprawozdania końcowego – zbiórka nie będzie rozliczona. Złożenie sprawozdania końcowego możliwe będzie dopiero po zakończeniu zbiórki długoterminowej.
W sprawozdaniach z rozdysponowania ofiar należy wpisywać jedynie kwoty rozdysponowane w danym okresie sprawozdawczym. Ważne jest także, aby sprawozdań częściowych nie składać zbyt wcześnie – powinny one dotyczyć całego wymaganego okresu sprawozdawczego.
Zbiórki publiczne na infografice
Obejrzyj też lajw ngo.pl, podczas którego rozmawialiśmy o darowiznach i innych formach pozyskiwania środków na działania NGO-sów, w tym także o ZBIÓRKACH PUBLICZNYCH.
Aktywność obywatelska
Infografika
Aktywność obywatelska
fundraising
wideo działu Poradnik
ustawa o zbiórkach publicznych
Dobroczynność, filantropia
ustawa o zbiórkach publicznych