Obowiązki wynikające z przepisów prawnych i rekomendowane przez ekspertów standardy dotyczące finansów w organizacjach pozarządowych.
Darowizny pieniężne od osób fizycznych
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Darowizna jest przekazywana na cele lub działania zgodne ze statutem organizacji.
- Jeśli jednorazowa darowizna otrzymana od osoby fizycznej (tj. osoby indywidualnej) przekracza kwotę 15 000 zł, organizacja informuje o tym urząd skarbowy – składając formularz CIT-D – oraz udostępnia tę informację do publicznej wiadomości (poprzez publikację w internecie, w środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych). Z obowiązku poinformowania urzędu skarbowego zwolnione są organizacje, których przychód za dany rok podatkowy nie przekracza 20 000 zł.
- Jeśli suma wszystkich darowizn otrzymanych od jednej osoby fizycznej (tj. indywidualnej) przekracza 35 000 zł, organizacja pozarządowa informuje o tym urząd skarbowy – składając formularz CIT-D – oraz udostępnia tę informację do publicznej wiadomości (poprzez publikację w internecie, w środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych).
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje darowiznę gotówkową, wydaje pokwitowanie (np. druk KP „kasa przyjęła”) i wpisuje to do raportu kasowego.
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje darowiznę celową (tj. taką, która została przekazana na określony cel),to cel darowizny musi zawierać się w jej celach statutowych.
Rekomendowane standardy
- Informację o otrzymanych darowiznach najlepiej udostępniać do publicznej wiadomości poprzez stronę internetową lub w upublicznionym raporcie rocznym.
- Dobrą praktyką jest poinformowanie darczyńcy (osoby fizycznej) o możliwości odpisu od podstawy opodatkowania (nie więcej niż do 6% uzyskanego dochodu) kwoty darowizny. Odpisu tego można dokonać, jeśli obdarowana organizacja prowadzi działania w sferze pożytku publicznego, tj. w sferze zadań publicznych (nie jest konieczne posiadanie statusu OPP) albo na cele kultu religijnego. Warunkiem dokonania odpisu podatkowego jest także dokonanie darowizny przelewem i w danym roku podatkowym.
- Organizacja pozarządowa może zawrzeć umowę dotyczącą darowizny na piśmie.
- Warto dziękować darczyńcom – pisemnie.
Darowizny pieniężne od osób prawnych
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Darowizna jest przekazywana na cele lub działania zgodne ze statutem organizacji.
- Jeśli jednorazowa darowizna otrzymana od osoby prawnej (np. firmy) przekracza kwotę 15 000 zł, organizacja informuje o tym urząd skarbowy – składając formularz CIT-D – oraz udostępnia tę informację do publicznej wiadomości (poprzez publikację w internecie, w środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych). Z obowiązku poinformowania urzędu skarbowego zwolnione są organizacje, których przychód za dany rok podatkowy nie przekracza 20 000 zł.
- Jeśli suma wszystkich darowizn otrzymanych od jednej osoby prawnej (np. firmy) przekracza 35 000 zł, organizacja pozarządowa informuje o tym urząd skarbowy skarbowy – składając formularz CIT-D – oraz udostępnia tę informację do publicznej wiadomości (poprzez publikację w internecie, w środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych).
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje darowiznę gotówkową, wydaje pokwitowanie (np. druk KP „kasa przyjęła”) i wpisuje to do raportu kasowego.
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje darowiznę celową (tj. taką, która została przekazana na określony cel), to cel darowizny musi zawierać się w jej celach statutowych.
Rekomendowane standardy
- Informację o otrzymanych darowiznach najlepiej udostępniać do publicznej wiadomości poprzez stronę internetową lub w upublicznionym raporcie rocznym.
- Dobrą praktyką jest, aby darowizny od osób prawnych były dokonywane przelewem lub by na przekazanie darowizny były zawierane pisemne umowy.
- Dobrą praktyką jest poinformowanie darczyńcy (osoby prawnej) o możliwości odpisu od podstawy opodatkowania (nie więcej niż do 10% uzyskanego dochodu) kwoty darowizny. Odpisu tego można dokonać, jeśli obdarowana organizacja prowadzi działania w sferze pożytku publicznego, tj. w sferze zadań publicznych (nie jest konieczne posiadanie statusu OPP) albo na cele kultu religijnego. Ponadto warunkiem dokonania odpisu jest dokonanie darowizny przelewem i w danym roku podatkowym.
- Warto dziękować darczyńcom – pisemnie.
Dary w formie przedmiotów i usług od osób fizycznych
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje od osoby fizycznej (tj. indywidualnej) dary rzeczowe lub w formie usługi (w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą), to muszą służyć one realizacji jej celów statutowych.
- Jeśli organizacja dostaje od osoby fizycznej (tj. indywidualnej) dary rzeczowe lub w formie usługi, to powinna otrzymać na to dokument potwierdzający przekazanie darowizny z oszacowaniem jej wartości.
- Otrzymane darowizny rzeczowe i usługowe są ewidencjonowane (tj. księgowane jako przychód organizacji).
- Sprzedaż otrzymanych darów rzeczowych nie jest prowadzona jako działalność odpłatna.
Rekomendowane standardy
- Dobrą praktyką jest poinformowanie darczyńcy, że darowiznę rzeczową lub usługową może on odpisać od podstawy opodatkowania na podstawie dokumentu, który zawiera oszacowaną wartość darowizny.
- Organizacja powinna poinformować darczyńcę – osobę indywidualną, jeśli prowadzi ona działalność gospodarczą i jest VAT-owcem, że od większości darowizn rzeczowych i usługowych, przekazanych w ramach tej działalności, będzie musiała odprowadzić podatek VAT.
- Warto dziękować darczyńcom – pisemnie.
Dary w formie przedmiotów i usług od osób prawnych
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Jeśli organizacja pozarządowa otrzymuje od osoby prawnej (np. firmy) dary rzeczowe lub w formie usługi, to muszą służyć one realizacji jej celów statutowych.
- Jeśli organizacja dostaje od osoby prawnej, będącej płatnikiem VAT (np. firmy) dary rzeczowe lub w formie usługi, to powinna otrzymać na to fakturę lub umowę (z oszacowaniem wartości darowizny) ze względu na konieczność rozliczenia przez darczyńcę podatku VAT.
- Jeśli organizacja zawiera umowy barterowe (o wzajemnym świadczeniu usług), to robi to w ramach działalności gospodarczej.
- Otrzymane darowizny rzeczowe i usługowe są ewidencjonowane (tj. księgowane jako przychód organizacji).
Rekomendowane standardy
- Organizacja powinna poinformować darczyńcę, że od większości darowizn rzeczowych i usługowych będzie on musiał odprowadzić podatek VAT.
- Dobrą praktyką jest poinformowanie darczyńcy, że darowiznę rzeczową lub usługową może on odpisać od podstawy opodatkowania na podstawie rachunku, faktury lub umowy, które zawierają oszacowana wartość darowizny.
- Warto dziękować darczyńcom – pisemnie.
Składki członkowskie
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Stowarzyszenie zbiera składki członkowskie.
- Informacja o tym, który organ stowarzyszenia odpowiada za zasady dotyczące zbierania składek i jakie są te zasady, jest zapisana w statucie.
- Wysokość składki członkowskiej ustalana jest uchwałą zarządu lub walnego zgromadzenia – zgodnie ze statutem.
Rekomendowane standardy
- Stowarzyszenie informuje członków, że składki nie mogą być traktowane jako darowizna i w rozliczeniu rocznym nie mogą być odliczane od dochodu osoby, która wpłaciła składkę.
- Składki nie powinny być przeszkodą uniemożliwiająca członkostwo w stowarzyszeniu. Dlatego dobrze jest, jeśli stowarzyszenia – zwłaszcza niewielkie – ustalają składki o stosunkowo małej wartości. Członkowie mający większe możliwości finansowe mogą wspierać stowarzyszenie, ofiarowując darowizny.
1% podatku
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Organizacja pozarządowa, która otrzymuje pieniądze od podatników, przekazujących jej 1% swojego podatku, ma status organizacji pożytku publicznego (OPP) oraz wpisana jest na listę podmiotów uprawnionych do otrzymywania 1%, którą prowadzi Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
- Organizacja pozarządowa mająca status OPP zamieszcza sprawozdanie merytoryczne i finansowe w bazie sprawozdań OPP prowadzonej przez Narodowy Instytut Wolności.
- Pieniądze z pochodzące 1% podatku są przeznaczane wyłącznie na działalność pożytku publicznego.
- Organizacje pożytku publicznego upubliczniają swoje sprawozdanie merytoryczne i finansowe w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią wszystkim zainteresowanym osobom, w tym także poprzez umieszczenie tych sprawozdań na swojej stronie internetowej.
Rekomendowane standardy
- Organizacja powinna informować o tym, czy ma status pożytku publicznego (np. na swojej stronie internetowej, w materiałach promocyjnych), aby podatnicy, którzy chcą przekazać jej 1% podatku, mieli pewność, że jest do tego uprawniona.
- Dobrą praktyką jest publikowanie na stronie internetowej krótkiej i przyjaznej w formie informacji o tym, na co zostały wydane pieniądze pozyskane z 1% podatku. Informacja taka może zawierać link do pełnego sprawozdania merytorycznego, którego sporządzenie jest obowiązkowe.
Dotacje, granty
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Organizacja stara się o dotacje na realizację zadań publicznych wyłącznie na działania statutowe – nieodpłatne i odpłatne. Z dotacji przeznaczonych na realizację zadań publicznych organizacja nie finansuje działalności gospodarczej.
- Umowa o dotację jest zawarta w formie pisemnej.
- Realizacja projektów finansowanych lub dofinansowywanych w ramach dotacji przebiega zgodnie z zapisami umowy oraz wytycznymi – jeśli istnieją (np. katalogiem kosztów kwalifikowanych). Dotyczy to w szczególności zakresu działań, harmonogramu, obowiązków promocyjnych i kosztorysu.
- W dokumentacji księgowej są wyodrębnione koszty i przychody związane z wydatkowaniem dotacji.
- Jeśli umowa o dotację to przewiduje, organizacja zakłada oddzielne konto bankowe do obsługi tej dotacji.
- Dotacja pochodząca ze środków publicznych jest wydatkowana zgodnie z ustawą o finansach publicznych oraz, jeśli dotyczy, z prawem zamówień publicznych.
- Zarząd organizacji zapoznaje się z umową o dotację przed jej podpisaniem.
- Organizacja terminowo sprawozdaje się donorowi (zgodnie z terminami zapisanymi w umowie).
- Jeśli organizacja mająca status OPP otrzymała dotację na realizację zadań publicznych w wysokości co najmniej 50 000 zł oraz osiągnęła w roku obrotowym przychód w wysokości co najmniej 3 mln zł, to obowiązkowo poddaje się audytowi.
- Organizacja informuje donora o zmianach w organizacji, takich jak zmiana numeru konta, zmiana adresu, zmiana składu zarządu.
Rekomendowane standardy
- Zapisy umów o dotację (w tym informacje o kosztorysie, harmonogramie i rezultatach) są znane osobom bezpośrednio zaangażowanym w realizację dotowanego projektu (np. koordynatorom).
- Kopia umowy o dotację jest przekazywana księgowości.
- Na podstawie kosztorysu projektu, zawartego w umowie o dotację, księgowy w porozumieniu z upoważnioną osoba z organizacji przygotowuje plan kont. Dobrą praktyką jest, by organizacja dostawała od księgowego comiesięczne raporty księgowe, informujące o wydatkowaniu pieniędzy z dotacji (w rozbiciu na poszczególne pozycje kosztorysu). Jest to najprostsze narzędzie monitoringu realizacji projektu w jego części finansowej.
Zbiórki publiczne
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
Organizacja, która chce publicznie zbierać środki w formie zbiórki publicznej (dotyczy zbiórki “ofiar w gotówce lub w naturze”), najpierw zgłasza jej prowadzenie do ministra właściwego do spraw administracji publicznej:
- elektronicznie na portalu zbiorki.gov.pl – po weryfikacji zgłoszenie jest publikowane na portalu zbiorki.gov.pl;
- papierowo na adres Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – po weryfikacji zgłoszenie jest publikowane na portalu zbiorki.gov.pl.
- Organizacja przeprowadza zbiórkę po opublikowaniu zgłoszenia na zbiorki.gov.pl.
- Organizacja sprawozdaje się z przeprowadzonych zbiórek oraz z wydatkowania zebranych środków publikując sprawozdania na portalu zbiorki.gov.pl.
Rekomendowane standardy
Przed podjęciem starań o uzyskaniu zezwolenia na zbiórkę należy sprawdzić, czy zbiórka, którą organizacja zamierza przeprowadzić, jest zbiórką publiczną. Nie jest konieczne zezwolenie, jeśli zbiórka dotyczy:
- zbiórki kościelnej – prowadzonej na terenach należących do Kościoła lub w trakcie uroczystości kościelnych;
- zbiórki prowadzonej w formie loterii pieniężnych lub fantowych, jeśli nie są przeprowadzane w miejscach publicznych;
- zbiórki koleżeńskiej prowadzonej w lokalach prywatnych, w gronie znajomych;
- zbiórki prowadzonej w szkole (tylko wśród młodzieży) – za zgodą władz szkolnych;
- zbiórki organizowanej w instytucjach publicznych (wśród pracowników) – za zgodą przełożonych;
- SMS-ów charytatywnych;
- wpłat na konto bankowe, crowdfundingu;
- sprzedaży (tzw. cegiełek, biletów).
Działalność odpłatna
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Jeśli organizacja pozarządowa pobiera opłaty za świadczone przez siebie usługi lub wyprodukowane towary (w tym także przedmioty wytworzone przez osoby, nad którymi sprawuje opiekę, np. niepełnosprawne) i nie ma zarejestrowanej działalności gospodarczej, to prowadzi działalność odpłatną.
- Organizacja pozarządowa prowadząca działalność odpłatną ma określone w statucie (lub innym akcie wewnętrznym) możliwość i formy prowadzenia działalności odpłatnej. Ten typ działalności nie wymaga rejestracji w KRS.
- Opłaty pobierane za działania organizacji nie mogą być traktowane jak darowizny.
- Jeśli odbiorca tego zażąda, organizacja pozarządowa, pobierając opłatę ramach działalności odpłatnej, wystawia rachunek lub fakturę – jeśli jest płatnikiem VAT.
- Organizacja ewidencjonuje pobrane opłaty.
- Organizacja pozarządowa prowadząca działalność odpłatną prowadzi wyodrębnioną ewidencję księgową dla tej działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników.
- Organizacja nie może prowadzić działalności gospodarczej i odpłatnej statutowej w tym samym zakresie.
- Jeśli działania prowadzone przez organizację pozarządowe, przynoszą zysk (tj. przychody są wyższe niż koszty) lub jeżeli przeciętne wynagrodzenie osoby zatrudnionej przy działalności odpłatnej, za okres ostatnich 3 miesięcy, przekroczy 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – to działalność odpłatna staje się działalnością gospodarczą. Organizacja pozarządowa ma obowiązek zarejestrować działalność gospodarczą w KRS.
- Organizacja, której przychody z działalności odpłatnej przekroczą określony limit (w roku 2018: 200 tys. zł), staje się płatnikiem podatku VAT.
Rekomendowane standardy
- Organizacja, precyzyjnie i transparentnie, rozdziela koszty i przychody działalności odpłatnej od nieodpłatnej. Zapewnienia to możliwość weryfikacji wyniku na działalności odpłatnej (czyli w rezultacie umożliwia monitorowanie tego, czy działalność odpłatna nie przynosi zysku w ujęciu rocznym).
- Organizacja przygotowuje kalkulację działań prowadzonych w ramach działalności odpłatnej – to jest planuje, np. na początku roku, koszty i przychody.
- Organizacja racjonalnie i rzetelnie przypisuje tzw. koszty stałe, takie jak opłaty za czynsz, energię elektryczna, księgowość, telefony do kosztów działalności odpłatnej
Działalność gospodarcza
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Działalność gospodarcza organizacji pozarządowej nie jest działalnością dominującą i ma charakter pomocniczy oraz służy realizacji celów statutowych.
- W statucie organizacji jest zapis dotyczący prowadzenia działalności gospodarczej.
- Organizacja rozpoczyna działalność gospodarczą z chwilą dokonania wpisu (rejestracji) w rejestrze przedsiębiorców KRS.
- Organizacja prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie, który jest zdefiniowany przez zgłoszone do rejestru przedsiębiorców w KRS odpowiednie kody PKD.
- Organizacja nie może prowadzić działalności gospodarczej i odpłatnej statutowej w tym samym zakresie.
- Zysk pochodzący z działalności gospodarczej jest przeznaczany na realizację celów statutowych.
- Wolontariusze nie są angażowani do działalności gospodarczej.
- Organizacja pozarządowa prowadząca działalność gospodarczą prowadzi wyodrębnioną ewidencję księgową dla tej działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników.
- Organizacja, której przychody z działalności gospodarczej przekroczą określony limit (w roku 2018: 200 tys. zł), staje się płatnikiem podatku VAT.
- Organizacja prowadząca działalność gospodarczą wysyła elektronicznie co rok sprawozdanie finansowe do KRS.
Rekomendowane standardy
- Dobrą praktyką jest, jeśli organizacja ma wydzielono konto lub subkonto w banku do obsługi działalności gospodarczej.
- Organizacja powinna mieć strategię lub biznesplan dotyczący działalności gospodarczej, by zwiększyć swą skuteczność w osiąganiu zysku.
- Jeśli działalność gospodarcza organizacji przynosi straty i nie ma perspektywy na poprawę tej sytuacji, należy ją zlikwidować.
Dochody z inwestycji finansowych (lokaty bankowe)
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Organizacja inwestuje tylko te środki finansowe, które nie są obwarowane wymogami darczyńców.
- Jeśli organizacja chce inwestować środki i nie chce ponosić kosztów podatkowych, to dokonuje indywidualnych inwestycji finansowych w bezpieczne instrumenty finansowe – dłużne papiery skarbowe i komunalne lub za pośrednictwem wyspecjalizowanych instytucji w bardziej ryzykowne papiery – czyli jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.
- Jeżeli organizacja inwestuje środki (np. w obligacje, akcje, papiery dłużne, waluty), to w polityce rachunkowości umieszcza opis sposobu wyceny tych środków na koniec roku bilansowego.
Rekomendowane standardy
- Zarząd powinien racjonalnie gospodarować majątkiem organizacji, dlatego wolne środki finansowe organizacji nie powinny być przechowywane na niskooprocentowanych rachunkach.
- Wolne środki finansowe organizacji nie powinny być inwestowane w ryzykowne formy inwestycji (np. zakup waluty, fundusze akcji).
Środki pieniężne - kasa
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
Jeśli organizacja przyjmuje lub dokonuje płatności gotówką (co oznacza, że prowadzi kasę), to sporządza okresowe raporty kasowe oraz wystawia dokumenty
- KP – za przyjęcie gotówki
- KW – za wydanie gotówki.
Zazwyczaj raporty kasowe są sporządzane co miesiąc.
- Za majątek (kasę) odpowiada zarząd organizacji. Zarząd może powierzyć prowadzenie kasy pracownikowi, współpracownikowi lub wolontariuszowi.
- Jeśli organizacja prowadząc działalność gospodarczą lub odpłatną działalność pożytku publicznego, przyjmuje wpłaty gotówkowe od osób fizycznych, których wartość w ciągu roku przekracza 20 tys. złotych, to rejestruje wszystkie wpłaty za pomocą kasy fiskalnej.
- Na koniec roku organizacja sporządza protokół z kontroli kasy (przeliczona gotówka pozostała w kasie powinna zgadzać się z ostatnim raportem kasowym).
- Co najmniej co roku organizacja przeprowadza inwentaryzację środków pieniężnych (gotówki, środków na koncie bankowym).
Rekomendowane standardy
- Gotówka powinna być przechowywana w miejscu zabezpieczonym przed dostępem osób nieupoważnionych.
- Dobra praktyką jest, by pracownik wyznaczony przez zarząd do prowadzenia kasy, złożył pisemne oświadczenie o przyjęciu odpowiedzialności materialnej za kasę.
- W kasie gotówkowej nie powinny być przechowywane znaczące kwoty – ze względów bezpieczeństwa.
- Wpłat i wypłat o znaczącej wartości lepiej jest dokonywać przelewem – ze względów bezpieczeństwa.
- Częstotliwość sporządzania raportów kasowych powinna być opisana w polityce rachunkowości.
Środki pieniężne - rachunek bankowy
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- Jeśli organizacja pozarządowa zakłada rachunek (konto) w banku, to zgłasza to do urzędu skarbowego. Obowiązek ten dotyczy każdego kolejnego konta bankowego. Informacje te zgłasza się na formularzu NIP-8.
- Jeśli organizacja chce otrzymać dotację z pieniędzy publicznych (i w większości przypadków – z pieniędzy prywatnych), to musi mieć rachunek (konto) w banku.
- Jeśli organizacja chce dokonać transakcji finansowej przekraczającej 10 tys. euro, to może to zrobić tylko za pośrednictwem rachunku (konta) bankowego.
- Jeśli organizacja chce przyjąć darowiznę, którą darczyńca będzie mógł sobie odliczyć od podstawy opodatkowania, to darowizna ta musi być przelana na konto bankowe organizacji.
- Jeśli organizacja dokonuje rozliczeń podatkowych, to ma obowiązek dokonywać ich za pośrednictwem rachunku (konta) bankowego.
- Jeśli organizacja ma rachunek (konto) w banku, to wyciągi bankowe przekazuje do księgowości i przechowuje razem z innymi dokumentami księgowymi, ponieważ mają one charakter dokumentu finansowego.
- Jeśli organizacja ma rachunek (konto) w banku, to do wykonywania operacji na koncie bankowych mają dostęp osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań w imieniu organizacji zgodnie ze statutem lub innym aktem wewnętrznym.
- Jeśli organizacja ma rachunek (konto) w banku, to na koniec roku przeprowadza weryfikację sald na rachunku bankowym z zapisami w księgach (stan konta bankowego na koniec roku musi zgadzać się z dokumentem księgowym przedstawiającym stan środków w banku).
- Jeśli organizacja ma konto (rachunek) w banku, to co najmniej co roku przeprowadza inwentaryzację środków pieniężnych (środków na koncie bankowym).
Rekomendowane standardy
- Organizacje dysponujące środkami finansowymi powinny mieć rachunek (konto) w banku.
- Korzystne jest, aby organizacje, które stosunkowo często korzystają z rachunku bankowego i przelewów, korzystały z bankowości internetowej.
- Jeśli organizacja dysponuje dużym budżetem i ma znaczące obroty, dobrą praktyką jest, by w wykonywanie przelewów były zaangażowane dwie osoby (jedna wprowadza przelew do systemu, druga autoryzuje) – ze względu przejrzystość i wewnętrzną kontrolę przepływów finansowych w organizacji.
- Organizacja mająca rachunek (konto) bankowe może inwestować wolne środki w bezpieczny sposób na lokatach oferowanych przez bank.
- Do konta bankowego z opcją podglądu (bez dokonywania operacji finansowych) może mieć dostęp księgowość lub osoba odpowiedzialna za prowadzenie rachunkowości w organizacji.
Środki trwałe
Podstawowe obowiązki prawne (obowiązkowe standardy)
- W polityce (zasadach) rachunkowości organizacji pozarządowej zdefiniowane jest, co zaliczane jest do środków trwałych oraz opisane są zasady ich amortyzacji (w zasadach wyceny aktywów i pasywów).
- Jeśli organizacja posiada środki trwałe lub wyposażenie, to ma obowiązek prowadzić ich ewidencję oraz dokumentację związaną z ich przyjęciem, zmianą miejsca użytkowania lub likwidacją (druki: OT – przyjęcie środka, MT – zmiana miejsca użytkowania, LT – likwidacja).
- Jeśli organizacja posiada środki trwałe, to raz na cztery lata musi przeprowadzać ich inwentaryzację czyli spis z natury.
- Jeśli organizacja posiada środek trwały o wartości co najmniej 3,5 tys. który podlega amortyzacji, to konieczne jest naliczanie not amortyzacyjnych nie jednorazowo, lecz w kolejnych latach.
Rekomendowane standardy
- Rekomendujemy takie sformułowanie zasad związanych ze środkami trwałymi w polityce (zasadach) rachunkowości, aby możliwe było jednorazowe wpisanie w koszty środka trwałego – jeśli jest on sfinansowany ze środków pochodzących z dotacji i jeśli pozwalają na to warunki grantodawcy.
- Polecamy wpisywanie do ewidencji środków trwałych tylko naprawdę cennych przedmiotów – czyli nie takich, które mogą łatwo ulec zużyciu, zniszczeniu lub zgubieniu, ponieważ „wycofanie” przedmiotów z ewidencji wymaga za każdym razem sporządzenia protokołu zużycia, uszkodzenia lub zaginięcia.
Prawo i obowiązki